Khi tìm hiểu sâu hơn về quy định hiện hành, có thể thấy chính sách nhà ở xã hội tại Việt Nam đã có những bước thay đổi đáng kể. Nếu trước đây, Luật Nhà ở 2014 chỉ tập trung vào nhóm lao động thu nhập thấp, thì Luật Nhà ở 2023 đã mở rộng phạm vi sang nhiều đối tượng hơn, từ cán bộ công chức, viên chức đến sĩ quan, quân nhân, thậm chí cả học sinh – sinh viên và các hộ bị thu hồi đất mà chưa được bồi thường bằng nhà ở hoặc đất ở.
Điều đó có nghĩa là, về nguyên tắc, bất cứ ai đang gặp khó khăn về nhà ở, đáp ứng điều kiện về thu nhập và chưa sở hữu nhà đều có thể tham gia chương trình nhà ở xã hội. Một điểm thú vị trong quy định mới là pháp luật không hề phân biệt giới tính hay tình trạng hôn nhân. Dù bạn là phụ nữ độc thân, nam giới đã lập gia đình hay một gia đình trẻ mới ra ở riêng, miễn đáp ứng điều kiện, bạn đều có cơ hội như nhau.
Một trong những vấn đề thường gây tranh cãi là quy trình bốc thăm khi lượng hồ sơ nộp vượt quá số căn hộ mở bán. Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024 đã làm rõ điều này bằng cách đưa ra một danh sách đối tượng được ưu tiên. Những người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ, người khuyết tật, những hộ được bố trí tái định cư theo hình thức mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội và phụ nữ sẽ được xét duyệt trước mà không phải bốc thăm. Danh sách được sắp xếp theo thời điểm nộp hồ sơ và các căn hộ ưu tiên sẽ được phân bổ lần lượt cho đến khi hết quỹ. Chỉ khi đó những người còn lại mới bước vào vòng bốc thăm công khai. Điều này giúp giảm bớt sự may rủi, đảm bảo những trường hợp thật sự cần nhà ở cấp bách được giải quyết trước.
Nguồn cung nhà ở xã hội tại Hà Nội trong năm 2025 cũng hứa hẹn khả quan. Bộ Xây dựng cho biết chỉ tiêu giao cho Hà Nội là 4.670 căn nhưng thành phố có thể hoàn thành vượt kế hoạch, với khoảng 4.730 căn từ sáu dự án lớn. Một số dự án như Hạ Đình (xã Tân Triều), Uy Nỗ (Đông Anh) hay khu nhà ở xã hội Kim Hoa đã gần hoàn thiện phần thô và chuẩn bị mở bán. Dự án Thượng Thanh (Long Biên) cũng đang đẩy nhanh tiến độ, dự kiến cuối năm sẽ cất nóc. Nếu đúng kế hoạch, năm nay hàng nghìn hộ gia đình sẽ có cơ hội sở hữu một căn hộ giá hợp lý trong các khu đô thị mới.
Tuy nhiên, bài toán nhà ở xã hội không chỉ nằm ở số lượng căn hộ. Nhiều dự án dù giá thấp nhưng lại xa trung tâm, hạ tầng chưa hoàn thiện, thiếu dịch vụ công đi kèm khiến người mua ngần ngại. Thủ tục chứng minh thu nhập, tình trạng nhà ở đôi khi còn phức tạp, làm chậm quá trình xét duyệt. Đối với chủ đầu tư, việc triển khai dự án nhà ở xã hội cũng gặp không ít thách thức vì biên lợi nhuận thấp, đòi hỏi phải có nguồn vốn ưu đãi thực sự để bảo đảm chất lượng công trình.
Nhìn ở góc độ tích cực, việc Hà Nội đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở xã hội là một tín hiệu tốt. Nếu kết hợp với các chính sách hỗ trợ vay mua nhà, minh bạch thông tin dự án, quy trình xét duyệt rõ ràng, đây có thể là một lời giải phần nào cho bài toán an cư của nhóm thu nhập thấp và trung bình. Điều quan trọng là người dân cần chủ động nắm thông tin, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ để không bỏ lỡ cơ hội.
Nhà ở xã hội, nếu được triển khai đúng cách, không chỉ là nơi ở giá rẻ mà còn là công cụ an sinh bền vững, giúp cân bằng thị trường bất động sản, giảm áp lực đô thị và tạo điều kiện để người lao động yên tâm lập nghiệp. Năm 2025 có thể là một năm bản lề, đánh dấu bước chuyển mình rõ rệt trong cách chúng ta nhìn nhận và phát triển loại hình nhà ở này.