Đó là lý do vì sao nhiều chuyên gia, người dân và cả cơ quan quản lý đang cùng đồng thuận rằng: đã đến lúc phải đưa thủ tục xét duyệt mua nhà ở xã hội lên online, công khai, minh bạch, nhanh gọn và… bớt mỏi chân!
Mua nhà không nên là một “trải nghiệm marathon”
Đối với người thu nhập thấp, mua được nhà ở xã hội đã khó, thì việc chuẩn bị, nộp và đi xác minh hồ sơ lại càng gian nan gấp bội. Từ việc xin xác nhận cư trú, thu nhập, chưa có nhà, cho đến chứng minh là “người lao động chăm chỉ, có nhu cầu thực sự”… mọi bước đều đòi hỏi thời gian, công sức, thậm chí là… may mắn nếu gặp được cán bộ dễ thương và không phải đi lại 3 lần vì thiếu một tờ photo công chứng.
Thử tưởng tượng bạn là một công nhân, sáng làm ca, chiều tăng ca, tối về lo cơm nước cho hai đứa nhỏ, thì việc xin nghỉ nửa ngày để đi nộp hồ sơ giấy cũng là cả một sự đánh đổi. Và nếu hôm đó gặp đúng ngày “hết số thứ tự”, thì xin chia buồn, bạn chỉ có thể quay lại vào tuần sau…
Giải pháp số: Click chuột thay vì chen chỗ
Tại tọa đàm "Hiện thực hóa giấc mơ nhà ở xã hội" do Báo Tiền Phong tổ chức ngày 30.5, ông Lê Quang Huy - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần BIC Việt Nam cho biết, về hồ sơ NƠXH, ông Huy cho rằng đã phát triển NƠXH từ những ngày đầu và nhận thấy chưa bao giờ hành lang pháp lý rõ ràng, chặt chẽ như hiện nay.
Theo ông Huy, khi hiểu được hành lang pháp lý thì người dân dễ dàng tiếp cận. Trước đây, đơn vị từng hướng dẫn trực tiếp, tuy nhiên tốn nhiều thời gian và nhân lực. Hiện doanh nghiệp đã tiến hành hướng dẫn hồ sơ online, rất thuận tiện và nhanh chóng.
“Khi áp dụng công nghệ thì có thể phục vụ hướng dẫn hàng nghìn người cùng lúc. Chúng tôi kiến nghị thời gian tới có hành lang pháp lý cho phép áp dụng công nghệ trong việc thu và xét duyệt hồ sơ” - ông Huy chia sẻ.
Cũng theo vị này, việc thu và xét duyệt hồ sơ đang thực hiện thủ công. Nếu áp dụng công nghệ vừa tránh được tiêu cực, vừa bám sát hành lang pháp lý.
Việc đề xuất thu nhận và xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội qua hình thức online không chỉ là hợp lý, mà còn cực kỳ… nhân văn. Đây là cách đưa chính sách đến gần hơn với người dân theo đúng nghĩa đen – chỉ cần điện thoại, internet và vài cú nhấp chuột, chúng ta có thể: Tạo tài khoản cá nhân để theo dõi hồ sơ; Tải lên các giấy tờ cần thiết (có thể xác thực bằng chữ ký số, xác minh tự động); Theo dõi tiến độ xử lý hồ sơ: Đã tiếp nhận? Đang xét duyệt? Cần bổ sung gì không?; Nhận kết quả online và đặt lịch đối chiếu, ký hợp đồng nếu đạt yêu cầu.
Nói vui một chút, thay vì “chạy vạy đủ phòng” để hỏi “hồ sơ em đi đến đâu rồi ạ?”, thì chỉ cần mở app, bạn có thể biết rõ hồ sơ đang ở đâu, cần thêm gì, ai xử lý, còn thiếu cái gì… Không khác gì theo dõi đơn hàng Shopee!
Ủng hộ từ người dân và doanh nghiệp
Rất nhiều người dân khi được hỏi đều ủng hộ phương án xét duyệt online. Doanh nghiệp cũng không nằm ngoài cuộc. Việc số hóa sẽ giúp chủ đầu tư dễ dàng rà soát, kiểm tra hồ sơ và phối hợp với các cơ quan chức năng một cách minh bạch, nhanh gọn. Quan trọng hơn, đây là cách chống được tiêu cực, “xin – cho” hay tình trạng… mua suất.
Trong khi đó, công nghệ hiện có thể hỗ trợ hoàn toàn việc xác minh cư trú, kiểm tra thu nhập từ cơ quan thuế, bảo hiểm xã hội, ngân hàng… Việc số hóa hoàn toàn quy trình là khả thi, nếu có quyết tâm và nền tảng hạ tầng đúng mức.
Nhưng cũng đừng mơ “bấm nút là có nhà”
Tất nhiên, dù online thì mua nhà ở xã hội vẫn là… nhà – không phải mua gói snack. Quy trình xét duyệt vẫn cần sự nghiêm túc, kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo đúng người – đúng nhu cầu – đúng chính sách. Nhưng nếu mọi việc diễn ra trên một nền tảng công khai, ai cũng biết tiêu chí, điểm số, và kết quả, thì sẽ giảm bớt vô vàn “lùm xùm”, nghi ngờ, hay đơn thư tố cáo không đáng có.
Việc đưa thủ tục xét duyệt mua nhà ở xã hội lên online không chỉ là “ứng dụng công nghệ”, mà là tăng cơ hội tiếp cận công bằng cho hàng triệu người lao động. Đó là khi người nghèo không phải ngại thủ tục, người chăm chỉ không bị tụt lại phía sau, và giấc mơ có nhà không còn là câu chuyện kể lại trong quán cà phê vỉa hè.
Hãy tưởng tượng, một ngày không xa, bạn có thể ngồi quán cà phê, nhâm nhi ly sữa đá, mở app và thấy: “Hồ sơ của bạn đã được phê duyệt. Hãy đặt lịch nhận nhà.”
Đảm bảo lúc đó ly cà phê cũng trở nên… ngọt lịm hơn nhiều 😄