Hiện giờ ai từng đi làm thủ tục đất đai chắc quá quen cảnh “số tờ - số thửa không khớp”, phải chạy lên chạy xuống xã, huyện mấy vòng. Nếu việc gắn mã định danh làm nghiêm túc, thì tương lai chỉ cần gõ mã là ra ngay vị trí, quy hoạch, tình trạng pháp lý. Mua bán đất sẽ minh bạch hơn, đỡ cảnh “dính quy hoạch” mà không biết.
Mã định danh mới sẽ là một ID duy nhất cho từng thửa đất, được mã hóa dựa trên vị trí địa lý theo chuẩn quốc tế. Nó giống như “số căn cước công dân” của đất đai mỗi thửa chỉ có một mã duy nhất, có thể tra cứu được trên toàn quốc.
Điều này nếu làm tốt sẽ giúp:
- Minh bạch thông tin, tránh nhầm lẫn, chồng chéo khi đo đạc hoặc cấp giấy tờ.
- Tăng tốc các thủ tục hành chính – từ chuyển nhượng, cấp sổ, nộp thuế, cho đến xin giấy phép xây dựng.
- Dễ quản lý biến động đất đai (chia tách, hợp thửa, thay đổi chủ sử dụng).
- Kết nối được với các cơ sở dữ liệu khác như dân cư, địa chỉ số, quy hoạch.
Nói cách khác, đây là bước đi quan trọng để tiến tới chính quyền số, quản lý đất đai minh bạch và hiện đại hơn.
Tuy nhiên, một chính sách tốt không có nghĩa là dễ thực hiện. Mình nhìn thấy ít nhất 3 điểm có thể khiến việc triển khai gặp khó:
Chất lượng dữ liệu địa chính: nhiều địa phương vẫn chưa có bản đồ địa chính số đầy đủ, thậm chí còn sai sót. Nếu dữ liệu gốc chưa “sạch”, gắn mã định danh chỉ làm lộ ra nhiều vấn đề mới.
Nguồn lực thực hiện, việc đo đạc, chuyển đổi tọa độ, cập nhật phần mềm cần nhân lực, chi phí và đào tạo cán bộ. Nếu làm vội, nguy cơ “sai một ly, đi một dặm”.
Quyền lợi người dân, khi đổi số tờ, số thửa, có thể phát sinh tranh chấp hoặc khiến người dân phải điều chỉnh giấy tờ. Nếu không có cơ chế hỗ trợ, minh bạch, người dân sẽ mệt mỏi chạy theo thủ tục.
Góc nhìn
Nhưng ở giai đoạn đầu, người mua nhà cần tỉnh táo:
- Kiểm tra kỹ thông tin thửa đất khi giao dịch, nhất là nếu địa phương đang trong quá trình cập nhật dữ liệu.
- Hỏi rõ xem thửa đất đã có mã định danh chưa, thông tin có trùng khớp với sổ đỏ cũ không.
- Theo dõi các thông báo chính thức của địa phương để kịp điều chỉnh giấy tờ (nếu cần).
Từ góc nhìn người mua nhà, mình ủng hộ chuyện này. Vì nó sẽ giúp giảm tình trạng lừa đảo, “sổ chồng sổ”, bán đất không rõ nguồn gốc. Nhưng mình nghĩ Nhà nước nên làm rõ: dữ liệu cập nhật đến đâu, người dân phải làm gì, có mất phí không. Làm chặt chẽ ngay từ đầu để tránh cảnh chạy đôn chạy đáo đi chỉnh sửa hồ sơ.
Mình thì đang tưởng tượng viễn cảnh 5 năm tới: trước khi xuống cọc, chỉ cần bấm tra cứu online, thấy rõ đất có quy hoạch, có tranh chấp hay không. Nếu làm được thế thì việc mua đất sẽ bớt “hên xui”, bớt rủi ro rất nhiều.
Vậy mọi người nghĩ sao? Mã định danh này sẽ giúp thị trường minh bạch hơn? Hay giai đoạn đầu sẽ làm khổ người dân thêm một lần nữa?
Rất muốn nghe ý kiến của anh em, nhất là những ai từng đau đầu vì thủ tục đất đai.