Là người đang quan tâm mua nhà đặc biệt là nhà ở xã hội, em cũng tự hỏi: Nếu lỡ thuê mua sai đối tượng rồi bị thu hồi thì có được hoàn tiền hay không? Mất trắng hay còn đường nào không?

Em ngồi tìm hiểu lại quy định trong Luật Nhà ở 2023 để chia sẻ lại cho mọi người, để ai đang ở trong tình huống tương tự (hoặc sợ rủi ro) thì có thêm thông tin.

Thứ nhất, luật nói rất rõ: nếu việc bán hoặc thuê mua nhà ở xã hội sai đối tượng hoặc sai điều kiện thì hợp đồng vô hiệu, nghĩa là coi như chưa từng ký. Khi đó, người mua/thuê mua phải trả lại nhà cho chủ đầu tư hoặc đơn vị quản lý. Nếu không tự trả thì tỉnh sẽ đứng ra tổ chức cưỡng chế thu hồi. Cái này nằm ngay trong khoản 10 Điều 88.

Vấn đề quan trọng nhất là tiền. Mất hay còn?

Luật quy định: việc xử lý tiền thuê mua thì căn cứ vào khoản 1 Điều 175. Ở đây ghi rất rõ: nếu chấm dứt hợp đồng và người thuê mua đã nhận nhà rồi, thì khi trả nhà, người thuê mua được hoàn lại số tiền đã nộp lần đầu. Nghĩa là không mất trắng. Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ theo các điều khoản khác, chủ yếu liên quan đến nhóm đối tượng đặc thù như lực lượng vũ trang, nhưng đó là tình huống riêng.

Nói ngắn gọn theo đúng quy định: Nếu bạn thuê mua nhà ở xã hội, sau đó bị xác định sai đối tượng, bị thu hồi bạn vẫn được hoàn lại khoản tiền ban đầu.

Lưu ý: trừ trường hợp lực lượng vũ trang nhân dân thuê mua nhà ở xã hội không thuộc tài sản công mà sau khi ký kết hợp đồng được xác định không đúng đối tượng tại điểm b khoản 2 Điều 176 Luật Nhà ở 2023.

Nghe thì yên tâm hơn một chút, nhưng câu chuyện này cũng cho thấy một thực tế: rất nhiều người vì quá cần nhà, quá áp lực chỗ ở nên chấp nhận đi đường tắt hoặc nghe môi giới “cam kết lo hồ sơ”. Đến lúc bị thu hồi thì người mua thiệt đơn thiệt kép: vừa mất thời gian, vừa bất ổn tâm lý, vừa bị áp lực dư luận.

Nói gì thì nói, nhà ở xã hội đúng là cứu cánh cho nhiều người. Nhưng càng lúc càng thấy phải cẩn trọng, kiểm tra kỹ điều kiện, đối tượng, đừng vì vội có chỗ chui ra chui vào mà đặt mình vào rủi ro. Còn với các chủ đầu tư và đơn vị xét duyệt, hy vọng họ làm chặt, minh bạch hơn để những người thực sự cần nhà không bị rơi vào vòng xoáy “đúng – sai” đầy mệt mỏi như mấy ngày vừa rồi.

Nếu bác nào đang tìm nhà ở xã hội, đang chuẩn bị nộp hồ sơ, hoặc đang lo ngại về tính pháp lý, cứ gửi thông tin em hỗ trợ kiểm tra giúp. Nhà là chuyện lớn, sai một chút là mất ăn mất ngủ ngay.