Vì nếu bạn đang trong hành trình mua nhà như mình cân đo từng đồng, chắt chiu từng quyết định thì những chiêu trò này không chỉ là chuyện trên báo, trên truyền thông, mà là tiền thật, mồ hôi thật, rủi ro thật đổ lên vai người mua.

Câu chuyện booking trong bất động sản vốn không lạ: khách đặt một khoản tiền để “giữ chỗ”, thể hiện quan tâm trước ngày mở bán. Nhưng cách mà nhiều chủ đầu tư và sàn môi giới đang biến booking thành công cụ để tạo khan hiếm giả, đẩy giá lên trời thì thực sự đáng sợ. Khi một dự án chỉ có 500 căn nhưng lại “ghi nhận” tới 5.500 booking, thì rõ ràng chủ đầu tư chẳng còn sợ không bán được. Mà khi họ không sợ, người chịu thiệt đầu tiên chính là người mua như chúng ta.

Mình từng chứng kiến bạn mình đăng ký mua một dự án ở Thủ Đức (cũ), nói rằng đã có gần 1.500 booking dù móng còn chưa xong. Đến ngày mở bán thì môi giới chạy loạn, vì gần như không chốt được căn nào do chủ đầu tư… găm hàng. Một dự án khác ở quận 9, biệt thự và nhà phố, môi giới đổ cả đống tiền quảng cáo, khách thì đặt cọc rồi mà hàng ra nhỏ giọt. Ai cũng như gà mắc tóc, chạy khắp nơi tìm xem có còn suất nào để “xin” cho khách.

Đó là chưa kể đến những buổi mở bán nhìn thì náo nhiệt mà thật ra… diễn. Mình từng đi một event, thấy người ta tranh nhau giữ chỗ, chen lấn, bảng điện tử hiện liên tục “đã bán”, “đang giữ”. Lúc đó, mình cũng bị cuốn tâm lý, kiểu sợ mình chậm tay là mất cơ hội. Sau này mới biết, không ít trong số “khách tranh mua” hôm đó là người được thuê để tạo không khí. Bảng hàng đỏ rực 90–99% chỉ trong một buổi, nhưng vài ngày sau môi giới vẫn chào lại những căn “đã bán hết”, kèm chiết khấu cao và hoa hồng béo bở.

Thật ra mình thấy quy trình trước đây vốn minh bạch: có booking thì phải có hồ sơ khách thật. Bây giờ, chỉ cần tiền booking là đủ. Thậm chí một người có thể đứng tên 10–20 booking ảo, giúp chủ đầu tư thoải mái tạo cảm giác “cầu vượt cung”. Và cái đáng nói hơn là số tiền booking này có thể bị giữ tới 3–6 tháng, giống như một khoản huy động vốn miễn phí.

Không lạ khi giá bất động sản một năm qua bị đẩy lên mặt bằng mới: giá rumo 49 triệu nhưng bán 69 triệu/m2, 100 triệu lên 160 triệu/m2… Và người mua thật luôn là người trả giá. Không chỉ giá bị kéo lên từng đợt mở bán, mà cả thị trường thứ cấp cũng bị tác động vì các sàn giữ hàng rồi kê chênh ngay từ lúc đặt cọc.

Là người đang tìm nhà, mình thấy mệt. Không phải vì thị trường khó, mà vì thị trường đang bị bóp méo bởi những chiêu trò như vậy. Mình thấy đáng buồn nhất là sự minh bạch ngày càng ít đi, trong khi người mua thì phải gánh hết rủi ro. Thậm chí đi sang tên cũng phải xếp hàng dài vì lượng giao dịch tăng ảo, hồ sơ ngập ở chủ đầu tư.

Có lẽ đã đến lúc người mua nhà phải tỉnh táo hơn bao giờ hết. Đừng để những bảng hàng đỏ rực làm mình mất kiểm soát. Đừng tin vào cảnh “tranh nhau giữ chỗ” nếu không nhìn được pháp lý rõ ràng. Và đừng vì áp lực tâm lý mà xuống tiền vội vàng.

Nhà là tài sản lớn nhất đời người. Còn thị trường thì chỉ là thị trường và thị trường chỉ khỏe khi nó minh bạch, tử tế. Còn nếu những mô hình booking ảo này không được siết lại, thì người mua nhà thật sẽ mãi là người đến sau, trả tiền chênh cho chính căn nhà lẽ ra họ xứng đáng được mua với đúng giá trị của nó.