Một trong những bẫy thường gặp nhất chính là “vi bằng”. Nhiều người nghe đến từ này cảm thấy yên tâm, tưởng rằng nó có giá trị pháp lý tương đương hợp đồng mua bán. Nhưng thực tế, vi bằng chỉ là chứng cứ ghi nhận sự kiện, không phải là hợp đồng chuyển nhượng. Kẻ gian thường rao bán đất không đủ điều kiện pháp lý, phân lô trái phép, rồi làm hợp đồng viết tay và khoe rằng có vi bằng của thừa phát lại. Kết quả là người mua tưởng đã an toàn, trả đủ tiền, nhưng cuối cùng lại cầm về một mảnh giấy vô giá trị, không sang tên được. Lời khuyên của tôi: đừng bao giờ bỏ qua bước kiểm tra sổ đỏ chính chủ và yêu cầu công chứng hợp đồng tại văn phòng công chứng.

Một chiêu khác tôi gặp khá nhiều là chiếm dụng tiền cọc. Họ thường yêu cầu đặt cọc lớn, từ 10–20% giá trị tài sản, với lý do phải “giữ chỗ ngay kẻo mất”. Sau khi nhận tiền, họ biến mất hoặc hủy giao dịch, thậm chí “đổ lỗi” cho người mua vi phạm để không trả lại cọc. Để tự bảo vệ, bạn chỉ nên đặt cọc một khoản vừa phải, tối đa 5%, và ký hợp đồng có công chứng rõ ràng. Ngoài ra, đừng quên kiểm tra thông tin chủ đầu tư hoặc người bán thông qua Sở Xây dựng hay văn phòng đăng ký đất đai trước khi trao tiền.

Một bẫy tinh vi khác là bán một tài sản cho nhiều người cùng lúc. Chủ đất có thể sử dụng sổ đỏ thật, nhưng âm thầm nhận cọc từ vài ba khách hàng khác nhau. Chỉ đến khi bạn đi làm thủ tục sang tên mới phát hiện mảnh đất đã có tranh chấp. Trường hợp này không hiếm, đặc biệt khi bạn làm việc với môi giới không uy tín. Cách phòng tránh là yêu cầu chủ đất ký cam kết độc quyền bán trong hợp đồng, đồng thời kiểm tra lịch sử giao dịch và tình trạng thế chấp tại văn phòng đăng ký đất đai.

Tôi cũng từng chứng kiến nhiều người bị lừa bởi giấy tờ giả. Công nghệ in ấn hiện nay khiến việc làm giả sổ đỏ, sổ hồng trở nên tinh vi, mắt thường rất khó nhận biết. Các đối tượng thường nhắm vào người ở xa, tin vào hình ảnh gửi qua Zalo, rồi chuyển tiền đặt cọc mà chưa kiểm tra thực địa. Cách tốt nhất để tránh bẫy này là trực tiếp mang giấy tờ đến cơ quan nhà nước để xác minh, hoặc nhờ luật sư, ngân hàng thẩm định giúp.

Cuối cùng là chiêu bán đất nông nghiệp kèm lời hứa “chuyển lên thổ cư được”. Không ít người bị thuyết phục rằng chỉ cần “bôi trơn một chút” là sẽ có đất thổ cư để xây nhà. Nhưng khi kiểm tra lại, mới biết khu đất nằm trong quy hoạch hoặc không đủ điều kiện chuyển đổi, dẫn đến không thể xây dựng, thậm chí mất trắng. Hãy luôn kiểm tra quy hoạch tại UBND xã/phường trước khi đặt bút ký. Đây là bước đơn giản nhưng lại cứu được rất nhiều người khỏi cảnh tiền mất tật mang.

Kinh nghiệm cá nhân của tôi là: càng nóng vội càng dễ rơi bẫy. Hãy dành thời gian kiểm tra pháp lý, hỏi kỹ từ nhiều nguồn, và nếu cần, thuê luật sư hoặc chuyên gia bất động sản tư vấn trước khi xuống tiền. Một khoản phí nhỏ cho sự an toàn vẫn rẻ hơn rất nhiều so với rủi ro mất trắng.

Bạn đã từng gặp trường hợp nào trong những “chiêu trò” trên chưa? Tôi tin rằng, chia sẻ những câu chuyện thực tế sẽ giúp cộng đồng cảnh giác hơn, và giúp người mua nhà có thêm kinh nghiệm để bảo vệ chính mình trong một thị trường vốn đã đủ phức tạp.