Theo TS. Cấn Văn Lực, tại Diễn đàn Cấp cao Cố vấn tài chính Việt Nam (VWAS 2025), Việt Nam đang xếp hạng 9 trong số 100 quốc gia cần nhiều thời gian nhất để mua nhà – trung bình 25,8 năm thu nhập mới đủ tiền an cư. Trên thế giới, con số này chỉ khoảng 15 năm.
Nếu bạn ra trường năm 25 tuổi, làm việc đều tay, tiết kiệm toàn bộ lương, thì khoảng 50 tuổi bạn mới có thể dọn về ở căn hộ đầu tiên (và tất nhiên, không tính lãi suất, thuế, phí, hay tiền sữa cho con).
Thị trường đang trong trạng thái kỳ lạ: giá bán vẫn tăng, nhưng người mua thì không còn hứng. Theo Bộ Xây dựng, tính đến tháng 9/2025, tổng số giao dịch bất động sản trên cả nước đạt 430.769 giao dịch, chỉ tăng 1% so với cùng kỳ năm ngoái. Ở mức này, người ta gọi vui là “tăng tượng trưng cho có”.
Trong khi nhiều lĩnh vực khác được khuyến khích “bứt phá”, bất động sản dường như đang đi theo hướng “bước nhỏ để khỏi… hụt hơi”.
Các chuyên gia cho biết, thanh khoản chỉ tập trung ở những khu vực có hạ tầng hoàn thiện, còn lại phần lớn vẫn “đứng hình”. Phân khúc đất nền, từng khiến cả nước phát sốt hồi đầu năm giờ đã nguội dần, giống như nồi lẩu để qua đêm.
👉 Còn chung cư?
Giá thì vẫn leo như leo thang bộ tòa 40 tầng, trong khi túi tiền người mua thì tụt không phanh. Báo cáo từ One Mount Group mới đây cũng cho thấy, hơn 50% nguồn cung mới tại Hà Nội và TP.HCM đều có giá trên 100 triệu đồng/m².
Tức là với căn hộ 70m², giá đã vượt 7 tỷ đồng, trong khi mức thu nhập trung bình của người Việt chưa đến 10 triệu/tháng.
Nếu ai đó bảo “cứ cố gắng là mua được nhà”, thì hoặc họ đang nói về… hành tinh khác, hoặc họ là chủ đầu tư.
25 năm tích lũy – 1% tăng trưởng
Nghe qua tưởng chuyện đùa, nhưng 25,8 năm tích lũy để mua nhà là thống kê thật.
Tức là bạn phải làm việc miệt mài một phần tư thế kỷ, ăn mì gói và ở trọ ổn định, thì mới đổi được tấm sổ hồng.
Trong khi đó, lượng giao dịch toàn thị trường lại chỉ nhích lên 1%.
Một bên tăng 25,8 (năm tích lũy), một bên tăng 1 (phần trăm giao dịch), nhìn thôi cũng đủ thấy thị trường đang “bất động” đúng nghĩa.
Nhiều chuyên gia cho rằng, gốc rễ nằm ở việc giá nhà vượt xa giá trị thực, cộng thêm tình trạng đầu cơ, găm hàng, nâng giá khiến cung cầu lệch hẳn. Người mua thật thì không với tới, người đầu tư lại chưa muốn bán, còn người môi giới thì đang chờ… phép màu.
Giấc mơ nhà ở và cú trượt dài của niềm tin 🥵
Khi giá nhà tăng quá nhanh, giấc mơ “an cư” của tầng lớp trung lưu đang biến thành… “án cư”, án ngữ mãi ở nhà thuê.
Nhiều gia đình trẻ hiện nay không còn đặt mục tiêu “mua nhà” trong 5–10 năm tới nữa, mà chuyển hướng sang thuê ổn định, sống tử tế.
Còn những người vẫn cố vay mua thì đang phải “thở bằng lãi suất”, mỗi tháng nhìn bảng trả nợ như xem phim kinh dị, còn ngày nhận lương thì giống cảnh kết phim buồn.
Một người bạn tôi làm ngân hàng, tính thử: để trả hết khoản vay mua căn hộ 3 tỷ, một cặp vợ chồng thu nhập 40 triệu/tháng phải dành 60–70% lương suốt 20 năm.
Khi tôi hỏi rồi còn tiền ăn, tiền học con thì sao?, bạn cười, chắc học cách sống tối giản như người Nhật.
Cần hạ sốt, không chỉ hạ giá
Theo Bộ Xây dựng, giá nhà hiện nay “chưa phản ánh đúng giá trị thực” và “vượt quá khả năng chi trả của người dân thu nhập trung bình”.
Ngắn gọn: thị trường đang chênh giữa kỳ vọng và thực tế.
Giá vẫn neo cao, người mua chờ giá giảm, người bán chờ giá tăng. Cả hai chờ nhau, và kết quả là… giao dịch chỉ tăng 1%.
Để khôi phục sức mua, cần nhiều hơn một chính sách cắt giảm lãi suất hay khuyến mãi bán hàng. Cần cả niềm tin rằng người lao động bình thường vẫn có cơ hội sở hữu một mái nhà, không phải sau 25 năm, mà trong một khoảng thời gian con người thật sự có thể sống và hưởng thụ.
Khi “an cư” trở thành giấc mơ xa xỉ, người ta bắt đầu hài hước để quên đi thực tế: “Mua nhà ở Việt Nam không khó, chỉ cần bạn có bố mẹ ở Hà Nội".
Còn với phần đông còn lại, mỗi khi thấy thống kê “giao dịch tăng 1%”, họ chỉ biết mỉm cười, vì có lẽ, phần trăm ấy đến từ những người… vẫn đủ tiền để mơ.