Điều khác biệt nằm ở sự chuẩn bị. Và dưới đây là 6 điều mà bất kỳ ai muốn vay ngân hàng mua nhà cũng nên ghi nhớ.
1. Đánh giá thật kỹ khả năng tài chính, nền móng trước khi vay
Đừng vội bị căn hộ mẫu lung linh hay lời chào mời “lãi suất ưu đãi” cuốn đi. Cái cần làm đầu tiên là ngồi xuống, nhìn lại thu nhập thực tế của bản thân và gia đình. Bao nhiêu tiền cố định mỗi tháng? Chi phí sinh hoạt hết bao nhiêu? Còn dư lại bao nhiêu cho việc trả nợ?
👉 Ví dụ: Một gia đình trẻ thu nhập hai vợ chồng tổng cộng 40 triệu/tháng. Sau khi trừ ăn uống, học phí con cái, chi phí sinh hoạt, còn khoảng 18 triệu. Nếu vay để trả góp mỗi tháng 20 triệu, rõ ràng họ đang… “trả bằng cả hơi thở”. Chỉ cần một biến cố nhỏ như vợ nghỉ thai sản hay mất việc, áp lực trả nợ sẽ ngay lập tức đè nặng.
2. Quy tắc vàng: Không trả nợ quá 40% thu nhập
Các chuyên gia tài chính khuyến cáo: tổng gốc và lãi phải trả hàng tháng không nên vượt 40% thu nhập ổn định. Con số này đảm bảo bạn vẫn có đủ tiền cho chi tiêu và dự phòng.
👉 Một người bạn của tôi vay ngân hàng mua nhà với lịch trả nợ khoảng 12 triệu/tháng, trong khi thu nhập của gia đình là 35 triệu. Ban đầu nghe có vẻ nặng, nhưng vẫn trong “ngưỡng an toàn”. Nhờ vậy, suốt 4 năm qua, dù có lúc kinh tế khó khăn, họ vẫn không bị cuốn vào vòng xoáy nợ nần.
3. Đừng chỉ nhìn lãi suất ưu đãi, hãy nhìn biên độ điều chỉnh
Hầu hết các ngân hàng đều quảng cáo lãi suất siêu thấp trong 6 tháng – 2 năm đầu, ví dụ chỉ 7%/năm. Nhưng sau đó, lãi suất sẽ thả nổi, cộng thêm biên độ 3–4% so với lãi suất huy động. Và đây mới là “cú sốc” thật sự.
👉 Tôi từng biết một anh đồng nghiệp vay mua căn hộ 2,2 tỷ. Hai năm đầu, mỗi tháng trả 12 triệu, hoàn toàn trong khả năng. Nhưng từ năm thứ ba, lãi suất tăng, số tiền phải trả vọt lên 18 triệu. Trong khi thu nhập không tăng kịp, anh phải xoay xở đủ đường, thậm chí tính bán lại căn hộ để thoát nợ.
4. Hợp đồng tín dụng: đọc kỹ từng dòng, nhất là phí phạt trả trước hạn
Nhiều người có thói quen lướt qua hợp đồng vì nghĩ “toàn chữ chuyên môn, ngân hàng lo hết”. Nhưng trong đó có những điều khoản có thể khiến bạn mất tiền oan.
👉 Ví dụ, phí phạt trả nợ trước hạn thường dao động từ 1–3% trên số tiền trả trước. Một chị hàng xóm của tôi sau khi có khoản tiền lớn từ việc bán đất, muốn tất toán khoản vay sớm để bớt áp lực. Nhưng chị “ngã ngửa” khi ngân hàng tính phí phạt gần 60 triệu đồng. Chị bảo: “Nếu biết trước, chắc tôi đã cân nhắc để giữ tiền đầu tư chứ không vội vàng trả.”
5. Quỹ dự phòng: Chiếc phao cứu sinh bạn không thể thiếu
Đời sống vốn chẳng thể đoán trước. Mất việc, bệnh tật, kinh doanh thất bát… đều có thể xảy ra. Lúc đó, ngân hàng không quan tâm bạn gặp khó khăn gì, họ chỉ quan tâm bạn có trả nợ đúng hạn hay không.
👉 Một cặp vợ chồng bạn tôi ở Hà Nội vay 1,5 tỷ, trả góp 11 triệu/tháng. Họ luôn giữ sẵn khoản tiết kiệm khoảng 70 triệu - tương đương 6 tháng trả nợ. Đến khi chồng mất việc, khoản quỹ dự phòng này giúp cả gia đình không bị rơi vào vòng xoáy nợ xấu. Sau 5 tháng, anh tìm được việc mới, tiếp tục trả nợ bình thường.
6. Đừng để “giấc mơ an cư” che mờ rủi ro tài chính
Ngôi nhà mang lại cảm giác an toàn, nhưng nó chỉ thực sự là tài sản khi bạn có khả năng chi trả. Nếu vay quá sức, ngôi nhà có thể biến thành cái “gông” kìm hãm cả gia đình.
👉 Tôi từng chứng kiến một người bạn vội vàng mua nhà chỉ vì “sợ trượt giá”, vay gần như tối đa hạn mức. Sau 3 năm, tiền trả nợ vượt quá khả năng, họ buộc phải bán lại căn hộ với giá thấp hơn kỳ vọng, coi như mất trắng cả khoản công sức và phí giao dịch.
Vay ngân hàng mua nhà không xấu, thậm chí là một công cụ tài chính hiệu quả nếu bạn biết kiểm soát. Nhưng sự khác biệt giữa một người an cư hạnh phúc và một người “đuối sức” nằm ở việc họ có chuẩn bị kỹ sáu điều trên hay không.
Ngôi nhà mơ ước thì ai cũng muốn, nhưng hãy để giấc mơ đi cùng sự tỉnh táo. Đừng để ngày ký hợp đồng là ngày hạnh phúc nhất, rồi những năm sau đó chỉ còn lại áp lực trả nợ.