Anh Hùng, 28 tuổi, chạy xe công nghệ. Một ngày phóng xe từ sáng sớm đến tận khuya, tháng cũng kiếm được 18–20 triệu, nghe qua tưởng khá. Nhưng sau khi trừ đủ loại chi phí: phòng trọ 15m², tiền ăn, tiền xăng, gửi ít cho bố mẹ… thì ví gần như “khô hạn”.
Bạn gái anh năm nay 26, làm kế toán. Gia đình cô thì giục: “Nếu xác định cưới thì phải có chỗ ở ổn định. Ai đời lấy chồng mà đi thuê mãi cái phòng trọ chưa bằng phòng khách nhà người ta?”.
Khổ nỗi, một căn hộ bình dân ở Hà Nội giờ 2–3 tỷ. Với mức lương của Hùng, mỗi tháng cố tiết kiệm 5 triệu, chắc cũng… ba chục năm mới đủ. Ba chục năm nữa thì anh 58 tuổi, biết đâu căn hộ giá đã nhân đôi, còn anh thì nhân thêm… vài nếp nhăn.
Câu chuyện này thực ra chẳng của riêng Hùng. Nó là “bài toán hóc búa” của nhiều bạn trẻ thành phố: cưới vợ trước hay mua nhà trước?
Ở ta, có nhà nghĩa là “ổn định”, là “trụ cột”. Trong khi bên Tây, thuê nhà cả đời vẫn ung dung, con cái vẫn trưởng thành, xã hội chẳng ai phán xét. Còn ở Việt Nam, cưới mà chưa có nhà thì dễ thành “chuyện cười họ hàng”.
Thuê nhà thì sao? Vừa chật vừa lo. Chủ nhà thích tăng giá thì tăng, điện nước tính “giá thị trường” chẳng giống ai. Chưa kể, mỗi lần dọn đi là một lần gồng gánh đồ đạc, cảm giác đúng nghĩa… vợ chồng “lưu động”.
Nhưng vấn đề là: thuê nhà ở Việt Nam không “dễ chịu” như thuê ở phương Tây. Phòng trọ 15m² có thể bị tăng giá bất kỳ lúc nào, điện nước tính theo “giá dân gian”, và chủ nhà thì luôn giữ chìa khóa “quyền sinh sát”. Mỗi lần dọn đi là một lần dắt díu nhau giữa trời mưa gió, ôm theo mấy cái thùng giấy, cảm giác đúng nghĩa “long đong”.
Mua nhà trả góp thì sao? Đúng kiểu “thử thách sinh tồn”. Nợ ngân hàng kéo dài 15–20 năm, mỗi tháng gồng vài chục triệu. Lỡ ốm đau, mất việc một cái là giấc mơ căn hộ thành giấc mơ… bị xiết nợ.
Vậy nên, đáp án cho câu hỏi “có nên cưới khi chưa có nhà” thật ra chẳng có đúng sai. Nếu tìm được người chịu đồng cam cộng khổ, cưới trước rồi tính tiếp cũng được. Còn nếu nửa kia chỉ muốn dọn thẳng vào căn hộ view hồ, gara ô tô sẵn, thì thôi… tốt nhất anh em nên cân nhắc lại “hợp đồng hôn nhân” cho đỡ mệt.
Suy cho cùng, điều đáng bàn không chỉ là “cưới trước hay mua nhà trước”, mà là tại sao một mái ấm, nhu cầu cơ bản nhất, lại bị đẩy thành “xa xỉ phẩm” đến mức nhiều người trẻ phải đánh đổi cả tuổi xuân mới chạm tới?
Còn chuyện anh Hùng? Có lẽ anh nên đổi nghề shipper sang… môi giới bất động sản. Vì ở Việt Nam, có khi chạy xe 30 năm không mua nổi căn hộ, nhưng bán nhà vài tháng lại đủ tiền cưới vợ liền 😬