Người dân đi xem nhà thì thở dài, môi giới đi bán nhà thì bào mòn giọng nói, còn báo cáo Bộ Xây dựng vẫn đều đặn ghi nhận: giá nhà tăng, giao dịch ì ạch, thị trường mất cân đối. Vấn đề muôn năm cũ: bao giờ mới được mua nhà với giá “hợp lý”?
Ở Hà Nội, giá sơ cấp trung bình hiện đã 70–80 triệu đồng/m², tăng 33% so với cùng kỳ 2024. Ai muốn mua căn hộ hạng sang thì chuẩn bị tinh thần: 150–300 triệu đồng/m², nghe xong chỉ muốn… chuyển hướng đi thuê phòng trọ gần chợ.
TP.HCM cũng chẳng kém cạnh, giá trung bình 75 triệu/m², tăng 36% so với năm ngoái, còn cao cấp thì từ 150 triệu/m² trở lên. Nói ngắn gọn: nhìn bảng giá xong là phải hít thật sâu trước khi ra quyết định.
Điều hài hước là giá leo thang chóng mặt nhưng giao dịch chỉ nhúc nhích khoảng 1%. Bộ Xây dựng gọi đó là xu hướng tăng nhẹ, còn dân tình gọi thẳng: “có tăng mà như không". Thị trường lúc này giống như nồi nước sôi mà lửa bật lớn, nhưng nắp vung vẫn chưa kêu.
Một trong những lý do chính là hiện tượng găm hàng, thổi giá. Các “tay chơi” ôm đất, giữ hàng, đẩy giá, tạo mặt bằng mới. Hậu quả là người thu nhập trung bình, thấp ở đô thị chỉ còn biết nhìn nhà qua… kính xe buýt.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA thì nhận định: giá đất là chi phí đầu vào của cả nền kinh tế, đất tăng thì mọi thứ khác cũng “leo dây” theo.
Bà Võ Nhật Liễu, Giám đốc PROPIIN, thì bổ sung: tiền sử dụng đất chiếm khoảng 20% giá trị dự án, mà lại chưa có công thức chung.
👉 Nói dễ hiểu: doanh nghiệp tính giá đất chẳng khác nào giải bài toán Sudoku, càng tính càng rối.
Để tháo gỡ, cơ quan quản lý hứa hẹn sẽ áp dụng bảng giá đất mới vào năm 2026, có thêm hệ số điều chỉnh hàng năm. Nghị định 71/2024/NĐ-CP và Luật Đất đai cũng đang được sửa, hy vọng lần này không phải kiểu “chỉnh vài chữ rồi đâu lại vào đấy”.
Chuyên gia thì đưa ra kiến nghị khá giản dị: giữ bảng giá cũ, chỉ điều chỉnh hệ số K 3–5% mỗi lần để bình ổn dài hạn. Trong khi đó, Cục Quản lý đất đai lên kế hoạch gắn mã định danh cho từng thửa đất, sau này mua nhà chỉ cần quét QR là biết rõ “lý lịch” mảnh đất, khỏi nghe môi giới thêu dệt chuyện “view hồ Tây, phong thủy cực vượng”.
Tóm lại, lý do giá nhà khó giảm thì nhiều như lý do chúng ta hẹn đi tập gym rồi… không đi. Chính sách thì đang sửa, công cụ thì đang thiết kế, còn giấc mơ mua nhà với giá vừa túi tiền thì vẫn để ngỏ. Câu trả lời quen thuộc: “Hẹn năm sau nhé!”