Đoàn giám sát cho biết: ở nhiều địa phương, một dự án có thể mất tới 10–20 năm mới triển khai xong, trong đó chỉ riêng thủ tục giải phóng mặt bằng, đất đai, quy hoạch đã kéo dài nhiều năm; có trường hợp thủ tục đầu tư, cấp phép xây dựng kéo dài gần 5 năm; có dự án thẩm định tác động môi trường mất tới 3 năm. Chỉ riêng khâu giao đất, xác định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất đã khiến doanh nghiệp phải “ngồi chờ”, trong khi lãi vay ngân hàng ngày một phình to.
Nguyễn Xuân Bính, Phó tổng giám đốc Cienco 5 Land, thẳng thắn: thủ tục hành chính kéo dài chính là nguyên nhân đẩy giá nhà. Mỗi năm chậm trễ là thêm một khoản chi phí tài chính đổ vào giá bán, và cuối cùng người mua nhà là bên gánh chịu.
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM từng cảnh báo: 70% khó khăn của thị trường hiện nay xuất phát từ vướng mắc pháp lý.
Báo cáo của VCCI chỉ rõ: sự chồng chéo, mâu thuẫn giữa các quy định liên quan đến bất động sản trải dài ở 15 luật khác nhau, chưa kể hàng chục nghị định, hàng trăm thông tư, hàng nghìn văn bản dưới luật.
Một ví dụ điển hình: Luật Đầu tư quy định dự án chậm 12 tháng phải bị thu hồi, trong khi Luật Đất đai lại cho phép gia hạn thêm 24 tháng. Chính quyền địa phương lúng túng: nếu thu hồi dự án thì sợ vi phạm Luật Đất đai, còn nếu gia hạn thì trái Luật Đầu tư. Thế là dự án treo, đất đai đóng băng.
Chính phủ từng cho biết, đến tháng 7/2025, cả nước có 2.887 dự án vướng mắc với tổng vốn 235 tỷ USD, diện tích đất lên tới 347.000 ha. Đây là nguồn lực khổng lồ bị “đắp chiếu” chỉ vì sự bất nhất của hệ thống pháp luật.
Khảo sát PCI cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp phải trì hoãn hoặc hủy bỏ kế hoạch kinh doanh do gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục hành chính đất đai tiếp tục ở mức cao: gần 74% vào năm 2024 và 73% vào năm 2023.
Đằng sau những con số đó là hàng nghìn cơ hội đầu tư bị bỏ lỡ, hàng vạn việc làm không được tạo ra, và giá nhà cứ bị đẩy lên theo vòng xoáy chi phí.
Vậy ai làm giá nhà cao, cao mãi?
Hãy nghe lý giải của doanh nghiệp: “Các doanh nghiệp chỉ là ‘người chơi phụ’ trên thị trường bất động sản; việc quyết định giá nhà ở thực chất nằm ở ‘người chơi chính’ là Nhà nước”.
Nhà nước là chủ thể cung cấp nguồn lực đầu vào quan trọng nhất cho thị trường – đất đai – đồng thời cũng là đơn vị ban hành và thực thi các chính sách pháp lý, thủ tục đầu tư dự án. Do đó, vai trò của Nhà nước có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển của thị trường cũng như doanh nghiệp bất động sản.
ACE vừa đọc qua 4 tút trong mấy ngày qua, ngõ hầu tìm câu trả lời cho câu hỏi: vì sao giá nhà ở Việt Nam cứ cao, cao mãi.
Tổng hợp lại: đó là kết quả của chính sách tiền tệ mở rộng chưa từng có, lãi suất về 0 (tút 1); là sự bắt tay, thông đồng của ngân hàng và doanh nghiệp (tút 2); là cú sốc về giá đất từ Luật Đất đai 2024 lấy nền tảng “giá thị trường” (tút 3); và là thủ tục dự án khó như lên giời, cộng thêm hệ thống bất động trong nhiều năm qua (tút 4).
Các nguyên nhân trên, trong đó đa số là thuộc trách nhiêm, vai trò và quyền hạn của NN, đã gián tiếp trả lời cho câu hỏi của bác Ttg rồi nhé.
Tất nhiên, còn rất nhiều nguyên nhân khác, như giá vật liệu xây dựng tăng gấp đôi, đặc biệt là các chính sách thuế vừa thiếu vừa yếu, cổ vũ cho đầu cơ, tích trữ bất động sản – mà chưa thể kể hết ra ở đây.
Cre: Hoàng Tư Giang