Trong bối cảnh thị trường ngày càng sôi động, những chiêu lừa cũng biến hóa khôn lường hơn. Nghĩ lại mới thấy: nếu ngày xưa có ai chỉ cho tôi những điều này, có lẽ tôi đã không phải trả học phí quá đắt. Thế nên hôm nay tôi viết ra đây câu chuyện, bài học của tôi, và cả những gì tôi đã chứng kiến để bạn không đi vào vết xe đổ.
Đầu tiên phải kể đến vi bằng. Tôi từng suýt ký đặt cọc một lô đất mà bên môi giới nói chắc nịch “đất có vi bằng rồi, yên tâm 100%”. Lúc đó tôi còn ngơ ngác chẳng hiểu vi bằng là gì. Hóa ra vi bằng chỉ ghi nhận sự kiện, hoàn toàn không thay thế sổ đỏ hay quyền sử dụng đất. Nếu đất phân lô trái phép, pháp lý mờ mịt thì vi bằng cũng chẳng cứu ai được. Bài học rút ra: đã mua nhà đất thì phải nhìn sổ đỏ chính chủ và hợp đồng công chứng đầy đủ, còn không thì xin chừa!
Rồi có những lần tôi thấy cảnh đặt cọc lớn rồi chủ đất… biến mất. Nhiều người ham giữ chỗ, vội chuyển luôn 10-20% giá trị tài sản, xong bị hủy giao dịch mà không đòi lại được đồng nào. Sau này tôi chỉ dám đặt cọc nhỏ dưới 5%, và chỉ ký khi đã kiểm tra chủ đầu tư hay pháp lý rõ ràng từ cơ quan Nhà nước.
Có một chị bạn tôi quen còn khổ hơn: chị ấy mua đất, đầy đủ hóa đơn biên nhận, nhưng khi sang tên mới phát hiện mình không phải người duy nhất. Một tài sản bán cho nhiều người cùng lúc, chủ đất ôm tiền rồi cao chạy xa bay. Khi đó cầm hợp đồng trên tay chỉ biết khóc. Muốn tránh cảnh này phải kiểm tra giao dịch tại văn phòng đăng ký đất đai và ghi rõ cam kết độc quyền giao dịch trong hợp đồng.
Một trò nữa khá “đỉnh cao” là giấy tờ giả. Nhìn sổ đỏ màu mè y chang thật nhưng chỉ cần mang lên cơ quan chức năng xác minh là lòi ra ngay. Nên giờ cứ có ngân hàng hay luật sư đi cùng kiểm tra pháp lý là tôi mới yên tâm xuống tiền.
Cam kết lên thổ cư cũng là bẫy quen thuộc. “Anh cứ mua đi, em chuyển được ngay”, đó là câu cửa miệng. Nhưng thực tế quy hoạch chưa cho phép thì có trời mới chuyển được. Hậu quả: tiền mất mà mảnh đất ấy không xây được cái chòi. Tôi luôn tự nhắc mình: phải tra cứu quy hoạch tại UBND địa phương, đừng nghe lời hứa miệng.
Chưa hết, sốt đất ảo là chiêu khiến nhiều người “đi trong mơ”. Môi giới kéo một đám tới xem, người giả vờ cầm tiền đặt cọc, ai cũng tưởng vàng trong đất mà lao vào. Đến khi hạ nhiệt thì chỉ còn cái ví đau. Kinh nghiệm của tôi: cứ bình tĩnh khảo sát mặt bằng giá xung quanh, đừng quyết định vì thấy người ta nhao nhao.
Một kiểu khác rất tinh vi là dự án ma hoặc chưa cấp phép. Hình ảnh lung linh, mô hình hoành tráng nhưng… dự án không tồn tại trên bản đồ pháp lý. Hãy kiểm tra trên cổng thông tin của Bộ hoặc Sở Xây dựng, chứ đừng để sa vào “ốc đảo trong trí tưởng tượng”.
Giả danh chủ đầu tư, mạo thương hiệu lớn cũng đầy rẫy. Tôi từng thấy website y như thật, logo tập đoàn lớn, tư vấn chuyên nghiệp luôn. Nhưng khi hỏi về tài khoản thanh toán thì lại là tài khoản cá nhân. Chỉ cần như vậy thôi là biết: thôi… chạy đi!
Và cuối cùng là kiểu đăng tin ảo để gom cọc, chuyển khoản là mất hút. Bài học này thì tôi tin ai cũng từng nhìn thấy trên mạng xã hội rồi: đã mua đất thì phải xem đất, đừng đặt cọc qua mạng khi chưa kiểm chứng thực tế và không giao dịch qua sàn uy tín.
Những chiêu lừa kể trên không chỉ khiến nhiều người thiệt hại nặng về tiền bạc, mà còn gây ảnh hưởng xấu tới cả an ninh xã hội. Tôi nói thật: luật sư, công chứng, kiểm tra pháp lý đừng bao giờ coi đó là rườm rà. Đó là tấm khiên bảo vệ bạn.
Nếu bạn đang chuẩn bị giao dịch nhà đất, hãy nhớ điều này cho tôi: Ở đâu có lợi nhuận cao, ở đó càng cần tỉnh táo gấp đôi.
Bạn có từng rơi vào tình huống nào trong số này chưa? Hoặc bạn có bài học đau thương nào muốn chia sẻ để mọi người cùng tránh?