Thực tế, trong nhiều năm qua, câu chuyện dữ liệu đất đai ở Việt Nam giống như một căn phòng bừa bộn: mỗi tỉnh, mỗi huyện cất một chồng giấy tờ, hồ sơ địa chính thì cập nhật chậm, thông tin thửa đất lúc thiếu, lúc sai. Còn môi giới thì tha hồ “sáng tạo”: mảnh đất ven hồ tự nhiên biến thành “khu đô thị tương lai”, còn con đường đất đỏ cũng có thể được vẽ thành “trục phát triển chiến lược”.
Chính vì vậy, từ đầu tháng 9/2025, Bộ Nông nghiệp & Môi trường phối hợp cùng Bộ Công an khởi động chiến dịch làm sạch cơ sở dữ liệu đất đai toàn quốc.
Con số nghe qua đã thấy… khổng lồ: 49,7 triệu thửa đất trên cả nước sẽ được rà soát, chỉnh lý, bổ sung thông tin. Trong vòng 90 ngày, 2.342 đơn vị hành chính cấp xã phải nhập dữ liệu, đối soát với cơ sở dữ liệu dân cư, số hóa giấy tờ và cập nhật vào hệ thống chung. Nghe thôi đã thấy như một “đại lễ tổng vệ sinh, chỉ khác là thay vì chổi, người ta dùng máy quét và phần mềm.
Điểm đáng chú ý là dữ liệu đất đai sau khi làm sạch sẽ được tích hợp vào ứng dụng VNeID. Nói cách khác, thay vì phải xách hồ sơ đi hỏi từng phòng ban, sau này người dân chỉ cần mở điện thoại là biết đất mình đang ở có hợp pháp không, dính quy hoạch gì, đứng tên ai. Một thay đổi nhỏ nhưng nếu làm được, sẽ tạo cú hích lớn về minh bạch. Bởi lẽ, từ xưa tới nay, nhiều vụ mua bán đất “dở khóc dở cười” bắt nguồn từ chuyện thông tin mập mờ: người mua tưởng đất ở lâu dài, hóa ra lại là đất trồng cây lâu năm; người khác xây nhà xong mới ngã ngửa vì nằm trong quy hoạch công viên.
Song song với dữ liệu đất đai, Bộ Xây dựng cũng tham gia “thanh lọc”. Vào tháng 8/2025, cơ quan này đã ban hành kế hoạch nâng cấp hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản. Mục tiêu là gom tất cả dữ liệu rải rác về một mối: giá nhà, nguồn cung, giao dịch, quy hoạch… để hình thành nền tảng số thống nhất, liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia. Nói nôm na, thay vì “mỗi nơi một file Excel”, sau này cả thị trường sẽ có một “Google Maps” dành riêng cho bất động sản.
Điều này không chỉ giúp Nhà nước quản lý tốt hơn, mà còn hạn chế tình trạng “sốt đất ảo”. Bởi ai cũng biết, nhiều cơn sốt trước đây bùng lên chỉ nhờ một vài tin đồn thổi. Nếu có dữ liệu công khai, minh bạch, người dân chỉ cần vài cú click chuột là biết khu vực ấy có thật sự có quy hoạch, dự án hay chỉ là chiêu trò. Khi ánh sáng rọi vào, “bong bóng” khó lòng phồng lên được nữa.
Tất nhiên, con đường từ kế hoạch đến thực tế không hề đơn giản. Chỉ riêng chuyện thu thập giấy tờ, nhập liệu cho hàng chục triệu thửa đất đã là khối lượng công việc khổng lồ. Thêm vào đó, việc liên thông giữa các bộ ngành, địa phương vốn không phải lúc nào cũng trơn tru. Nhưng nếu nhìn dài hạn, “cuộc đại thanh lọc” dữ liệu này là điều thị trường cần từ rất lâu. Bởi muốn phát triển minh bạch, bền vững thì không thể xây nhà trên… nền móng dữ liệu lộn xộn.
Ở một góc nhìn vui vẻ hơn, có thể nói năm 2025 là năm cả xã hội đồng loạt detox: người dân detox thói quen, doanh nghiệp detox nợ nần, còn bất động sản detox… thông tin. Hy vọng rằng sau khi thanh lọc xong, thị trường sẽ bớt drama, bớt cảnh cò đất livestream hô giá ầm ầm, và người mua nhà sẽ đỡ phải thở dài câu quen thuộc: “Giá mà biết sớm thì đâu đến nỗi.”
Vậy nên, nếu ai hỏi 2025 có gì đáng nhớ, bạn có thể đáp: đó là năm bất động sản Việt Nam bắt đầu học cách “dọn dẹp”, để sau này đi ngủ cũng yên tâm mở VNeID mà không sợ… giật mình.