Đáng chú ý, trong số các dự án bị thanh tra, nhiều cái tên từng được kỳ vọng là "cú hích" thay đổi diện mạo khu vực phía Tây và phía Nam Thủ đô. Tuy nhiên, sau hàng chục năm triển khai, phần lớn vẫn đang trong tình trạng dang dở, đất đai bị bỏ hoang hoặc sử dụng kém hiệu quả, gây thiệt hại không nhỏ cho người dân và nhà đầu tư.

Những “ông lớn” bị điểm danh: Kỳ vọng lớn, thất vọng nhiều

Danh sách 6 dự án bị đưa vào diện kiểm tra đặc biệt bao gồm: Khu đô thị mới Tây Nam hồ Linh Đàm, Khu đô thị mới Vân Canh, Khu đô thị Pháp Vân - Tứ Hiệp, Khu đô thị dịch vụ tổng hợp hồ Linh Đàm (cùng do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị - HUD làm chủ đầu tư), Khu đô thị mới Văn Khê mở rộng (Usilk City – của Sông Đà Thăng Long), và Khu đô thị mới Đặng Xá II.

Những cái tên này không xa lạ với giới đầu tư bất động sản tại Hà Nội. Điển hình như Usilk City – từng được quảng bá rầm rộ là “thành phố trong lòng thành phố” với tổng mức đầu tư hàng nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, sau nhiều năm khởi công, dự án này rơi vào tình trạng đắp chiếu, khiến hàng trăm khách hàng “mắc cạn” vốn liếng và bị kẹt trong những căn hộ chưa bàn giao.

Hay như Khu đô thị Vân Canh của HUD – từng là một trong những dự án chiến lược phía Tây Hà Nội, với quy mô gần 70 ha. Nhưng đến nay, phần lớn diện tích vẫn chưa được đưa vào khai thác hiệu quả, nhiều lô đất bị bỏ trống hoặc chờ hoàn thiện hạ tầng. Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại khu Tây Nam hồ Linh Đàm – nơi từng được kỳ vọng trở thành tâm điểm phát triển đô thị phía Nam Thủ đô nhưng đến nay vẫn ngổn ngang mặt bằng, ít công trình hình thành.

Việc 4 trong số 6 dự án bị thanh tra đều do HUD làm chủ đầu tư chỉ là một phần phản ánh thực trạng đầu tư dàn trải, thiếu hiệu quả tại một số tổng công ty nhà nước trong lĩnh vực phát triển nhà ở. Tuy nhiên, vấn đề lớn hơn chính là câu chuyện hệ thống: từ quy hoạch, phê duyệt, giao đất, đến giám sát tiến độ và dòng vốn đầu tư, tất cả đều có dấu hiệu buông lỏng hoặc thiếu kiểm soát, dẫn đến tình trạng lãng phí tài nguyên đất đai và đẩy rủi ro sang phía người dân, nhà đầu tư.

Khi đất bị “trói”, niềm tin thị trường bị xói mòn

Đằng sau mỗi dự án bị đình trệ không chỉ là khối tài sản nằm im bất động mà còn là hàng trăm, thậm chí hàng nghìn khách hàng phải sống trong cảnh chờ đợi mỏi mòn. Với nhiều người mua nhà, đó là sự mất mát về thời gian, cơ hội sinh lời, và quan trọng hơn là mất niềm tin vào cam kết của chủ đầu tư cũng như năng lực quản lý nhà nước.

Đặc biệt, trong bối cảnh thị trường đang phục hồi chậm và nguồn cung mới khan hiếm, những dự án chậm tiến độ lại càng trở thành "điểm đen" kéo lùi kỳ vọng phục hồi. Giá bất động sản Hà Nội đã tăng đáng kể trong năm 2024 và nửa đầu 2025, nhưng nếu các vướng mắc pháp lý không được tháo gỡ, niềm tin thị trường rất dễ bị bào mòn trở lại – đặc biệt là trong nhóm người mua ở thực, vốn đang gồng mình với lãi vay và áp lực tài chính.

Ngoài 6 dự án thuộc diện thanh tra của Chính phủ, thành phố Hà Nội cũng đang thực hiện thanh tra 21 dự án khác, với các nội dung xoay quanh chấp thuận đầu tư, chuyển mục đích sử dụng đất, định giá đất, bố trí vốn và tiến độ triển khai. Đây được coi là đợt "rà soát lớn" có thể tạo hiệu ứng lan tỏa trên thị trường, đồng thời tạo áp lực buộc các chủ đầu tư phải đẩy nhanh tiến độ hoặc tái cấu trúc dự án.

Một số cái tên đáng chú ý trong danh sách này bao gồm:

- Dự án Sky Lake Golf & Resort hồ Vân Sơn

- Khu đô thị Cienco 5 – từng là trọng điểm phía Tây nhưng lùm xùm pháp lý kéo dài

- Khu nhà ở thu nhập thấp của Tập đoàn Videc – bị phản ánh về chất lượng công trình và quản lý vận hành

- Khách sạn 5 sao của Viptour – Togi – nằm tại vị trí đắc địa nhưng ì ạch suốt nhiều năm

Cảnh báo cho nhà đầu tư và người mua nhà: Không chỉ là rủi ro pháp lý

Từ thực tế trên, có thể rút ra ba bài học quan trọng cho cả nhà đầu tư lẫn người mua nhà ở thực.

Thứ nhất, việc đánh giá chủ đầu tư cần dựa trên năng lực triển khai thực tế và lịch sử hoàn thiện dự án, thay vì chỉ nhìn vào thương hiệu hoặc quy mô được quảng bá. Nhiều dự án lớn tưởng chừng như "an toàn" vì có tên tuổi doanh nghiệp nhà nước đứng sau, nhưng thực tế vẫn vướng vòng luẩn quẩn của tài chính và pháp lý.

Thứ hai, khi đầu tư vào các dự án chưa hoàn thiện, người mua cần đặc biệt quan tâm đến pháp lý đất, tiến độ thực hiện thực tế, cũng như khả năng bị thanh tra kiểm tra, bởi điều này có thể dẫn đến rủi ro đình trệ hoặc đóng băng giao dịch kéo dài.

Thứ ba, thị trường Hà Nội đang bắt đầu bước vào giai đoạn sàng lọc khắc nghiệt. Các dự án yếu kém, thiếu minh bạch sẽ bị loại bỏ hoặc bị thị trường "ngó lơ", trong khi các dự án có pháp lý sạch, tiến độ rõ ràng sẽ được ưu tiên. Đây là cơ hội để người tiêu dùng thông thái “đi chậm mà chắc”, thay vì chạy theo sóng giá hoặc tâm lý đám đông.

Việc đưa loạt dự án bất động sản lớn vào diện thanh tra là tín hiệu tích cực về sự vào cuộc mạnh mẽ của cơ quan quản lý nhằm minh bạch hóa thị trường. Tuy nhiên, với người mua nhà và nhà đầu tư, đây cũng là lời cảnh báo về những rủi ro âm ỉ có thể xảy ra ngay cả với các dự án từng được kỳ vọng lớn.

Trong giai đoạn chuyển tiếp của thị trường, thận trọng, kiểm tra kỹ pháp lý và lựa chọn chủ đầu tư có năng lực là yếu tố sống còn. Thay vì "mua niềm tin" bằng quảng cáo, đã đến lúc người tiêu dùng cần “đọc vị” được cả những rủi ro nằm ẩn sâu sau lớp vỏ hào nhoáng của những đại dự án dở dang.