Theo quy định hiện hành, chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở có thể khiến gia đình tôi phải gánh một khoản tài chính từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng tùy diện tích và khu vực. Mà có khi tiền xây nhà không bằng tiền nộp thuế!

Vậy nên, khi đọc được thông tin Bộ Tài chính đề xuất giảm mạnh nghĩa vụ tài chính chỉ còn 30% trong hạn mức, và 50% ngoài hạn mức tôi mừng thật sự, nó sẽ giúp tháo gỡ gánh nặng tài chính cho hàng chục ngàn hộ dân vùng ven.

Theo thống kê, chỉ riêng TP.HCM đã có hơn 13.000 thửa đất chưa được cấp sổ đỏ, chủ yếu vì vướng quy định chuyển mục đích sử dụng. Nhiều gia đình có đất trong khu dân cư ổn định nhưng không thể tách thửa, không được hợp thức hóa vì chi phí quá cao. Việc giảm sâu mức thu tiền sử dụng đất có thể giúp hàng chục ngàn hộ dân hợp thức hóa quyền sở hữu, từ đó có thể vay vốn, xây dựng, hoặc sang nhượng hợp pháp.

Anh bạn tôi sở hữu 400m² đất (200m² trong hạn mức, 200m² ngoài hạn mức), hiện phải đóng tới 18,2 tỉ đồng. Nếu đề xuất được thông qua, họ chỉ còn phải đóng 7,28 tỉ – tức tiết kiệm gần 11 tỉ. Đây là con số không nhỏ, đặc biệt với những người dân vốn gom góp cả đời mới mua được mảnh đất, giờ lại phải oằn lưng gánh phí chuyển mục đích.

Tôi mừng, nhưng cũng dè chừng

Là người dân, tôi thực sự ủng hộ đề xuất này. Nhưng là người từng đi nộp hồ sơ chuyển mục đích 2 lần rồi bỏ cuộc vì… quá rối rắm, tôi cũng không khỏi dè chừng:

• Liệu đề xuất này có sớm được thông qua? Hay lại “treo” như nhiều chính sách tốt khác, khiến người dân chỉ biết ngồi chờ?

• Có được áp dụng rộng rãi, rõ ràng hay lại phân biệt "trong khu dân cư" – "chưa phù hợp quy hoạch"?

• Thủ tục hành chính có được cải thiện không, hay vẫn rối rắm, đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan như trước nay?

Vì nếu chỉ giảm tiền mà quy trình xét duyệt vẫn kéo dài, mập mờ, thậm chí phải “quen biết” mới xong, thì người dân vẫn không thể tiếp cận được quyền lợi mình đáng có.

Bên cạnh giảm tiền sử dụng đất, tôi rất quan tâm đến đề xuất của Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM về nâng giá đất nông nghiệp lên 65–70% giá đất ở trong bảng giá. Nghe thì có vẻ ngược với kỳ vọng “giá thấp mới dễ chuyển”, nhưng thực ra khoảng cách quá lớn giữa đất nông nghiệp và đất ở đang tạo ra bất bình đẳng, và là mảnh đất màu mỡ cho tiêu cực.

Chuyển đổi minh bạch, định giá hợp lý, và chính sách rõ ràng mới là con đường lâu dài, bền vững để người dân không chỉ được “giảm tiền”, mà còn được đối xử công bằng, không phải vừa nộp phí cao, vừa thấp thỏm chờ quy hoạch gỡ.

Tôi rất hoan nghênh đề xuất giảm 70% tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích nhưng để chính sách đi vào đời sống, cần thêm sự cải cách từ thủ tục, quy trình đến tư duy thực thi. Người dân chỉ cần một điều: rõ ràng, hợp lý, và không bị đẩy vào thế bất lực trước chính mảnh đất mình đang ở.

Mong sao đề xuất không chỉ dừng lại trên giấy.