Cụ thể, chung cư Tân Đông Hiệp hay còn gọi là New Lavida được bàn giao từ tháng 6-2025. Đây là dự án nhà ở xã hội với hơn 800 căn hộ, trong đó đã có khoảng 600 căn được bàn giao. Tuy nhiên, theo thông tin từ người dân và báo Tuổi Trẻ, tính đến giữa tháng 7, mới chỉ có khoảng 50 căn hộ được lắp đồng hồ điện và có điện sử dụng. Phần còn lại tức khoảng 550 căn hộ vẫn chưa thể ký hợp đồng điện riêng để dùng điện sinh hoạt, dù người dân đã dọn vào ở.

Việc không có điện khiến cuộc sống của các hộ dân bị đảo lộn nghiêm trọng. Không có điện để nấu cơm, không thể bật quạt hay điều hòa trong mùa nóng, chưa kể đến việc thắp sáng vào buổi tối, sạc thiết bị, dùng thang máy, máy bơm nước… đều bị ảnh hưởng. Một số hộ phải thuê máy phát điện tạm thời, hoặc kéo điện tạm từ khu vực công cộng, nhưng tất cả đều chỉ là giải pháp chắp vá, bất tiện và tốn kém.

Nguyên nhân được xác định là do quá trình sáp nhập và cơ cấu lại hệ thống quản lý của ngành điện. Trước đây, việc cấp điện tại đây do Điện lực Dĩ An (thuộc Tổng công ty Điện lực miền Nam – EVNSPC) phụ trách. Nhưng sau khi TP Dĩ An sáp nhập hành chính về TP.HCM, khu vực này được chuyển giao về Tổng công ty Điện lực TP.HCM (EVNHCMC). Quá trình bàn giao tổ chức, nhân sự, phụ trách địa bàn khiến việc tiếp nhận hồ sơ, ký hợp đồng và lắp đặt công tơ điện bị chậm trễ.

Về phía chủ đầu tư Công ty TNHH Kinh doanh và Phát triển Nhà Toàn Thịnh Phát cho biết hệ thống điện của dự án đã được đầu tư đầy đủ, nghiệm thu hoàn công, và đã gửi danh sách các căn hộ cần lắp điện cho bên điện lực nhiều lần. Tuy nhiên, từ phía điện lực, câu trả lời chủ yếu vẫn là “phải chờ”, do chưa hoàn tất phân công người phụ trách địa bàn mới.

Thực tế này cho thấy một lỗ hổng khá điển hình trong công tác phối hợp giữa các bên trong quản lý vận hành nhà ở xã hội. Chủ đầu tư thì bàn giao đúng hạn, cơ quan quản lý thì đang tổ chức lại, còn người dân dù không sai, đã đóng tiền đầy đủ lại trở thành bên bị động, phải tự xoay xở trong khi chờ các đơn vị “phân công lại”.

Về mặt nguyên tắc, hệ thống điện sinh hoạt nên là phần không thể tách rời trong quá trình bàn giao căn hộ. Việc không có điện không chỉ gây bất tiện, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến điều kiện sống, sức khỏe và an toàn của cư dân đặc biệt là trong điều kiện thời tiết nóng bức như hiện nay.

Vấn đề ở đây không chỉ là chậm lắp công tơ hay ký hợp đồng điện, mà là sự phối hợp thiếu nhịp nhàng giữa các bên liên quan trong quá trình bàn giao và vận hành dự án. Dù nguyên nhân là khách quan do cơ cấu lại đơn vị quản lý điện lực thì người thiệt thòi cuối cùng vẫn là người dân.

Về phía quản lý, lẽ ra những yếu tố như cung cấp điện, nước, xử lý rác… phải được xem là một phần bắt buộc trong quy trình bàn giao. Dự án có thể được nghiệm thu kỹ thuật, nhưng nếu cư dân không sử dụng được tiện ích cơ bản thì chưa thể gọi là “sẵn sàng để ở”.

Tình huống ở Tân Đông Hiệp cũng cho thấy điểm yếu khá phổ biến trong mô hình nhà ở xã hội: sau khi xây xong và giao nhà, phần hậu cần đặc biệt là liên quan đến dịch vụ công ích lại bị xử lý theo kiểu “giao từng phần”, thiếu cơ chế tổng hợp và giám sát xuyên suốt. Việc ai làm gì, khi nào làm, gần như không rõ ràng nếu không có sự thúc đẩy từ phía người dân hoặc truyền thông.

Nếu muốn cải thiện chất lượng nhà ở xã hội, bên cạnh việc làm tốt khâu thiết kế – xây dựng – phân bổ, thì quy trình vận hành sau bàn giao cũng cần được chuẩn hóa. Cư dân có quyền được biết khi nào nhà họ có điện, có nước, có môi trường sống ổn định, chứ không thể chỉ được nghe "chờ thêm chút".

Chuyện ở Tân Đông Hiệp không quá nghiêm trọng, nhưng cũng không nên để lặp lại. Bởi “quản lý tốt” không phải là chờ khi có vấn đề mới xử lý, mà là làm cho mọi thứ trơn tru ngay từ đầu – kể cả cái công tơ điện.