Dưới đây là những sai lầm phổ biến nhất khiến đòn bẩy tài chính trở thành gánh nặng chứ không phải chiếc thang đi lên như nhiều người kỳ vọng:

1. Vay trước rồi… tính sau

Rất nhiều người nghe bạn bè khoe “mua nhà lời gấp đôi”, rồi vội vàng vay tiền mua bất động sản mà không tính kỹ khả năng trả nợ. Đến khi lãi suất điều chỉnh tăng (như giai đoạn 2022–2023), tiền lãi/phí phình to, dòng tiền nghẹt thở  mới tá hỏa tìm đường bán lỗ.

📌 Lời khuyên: Luôn giả định trường hợp xấu nhất: lãi suất tăng 2–4%, tài sản không bán được trong 1–2 năm bạn có sống sót được không?

2. Vay chồng vay, không kiểm soát dòng tiền

Nhiều người sau khi vay mua nhà xong lại tiếp tục vay tiêu dùng, vay nóng, hoặc đáo hạn bằng các khoản vay khác. Đây là lúc đòn bẩy biến thành “đòn gánh”: bạn không còn xoay vòng vốn mà đang sống bằng nợ.

📌 Lời khuyên: Tuyệt đối tránh vay chồng nợ. Mỗi khoản vay mới phải có dòng tiền độc lập để trả.

3. Tưởng bất động sản luôn tăng giá

Không ít người vay 70–90% để mua đất nền ở xa, kỳ vọng "3 năm x2" như những người đi trước. Nhưng chu kỳ thị trường không lặp lại dễ dàng. Thực tế năm 2023–2024 cho thấy: nhiều người đang phải ròng rã rao bán đất – cắt lỗ 20–30% vẫn không có người mua.

📌 Lời khuyên: Mua tài sản phải có chiến lược rõ ràng: đầu tư trung–dài hạn, dòng tiền cho thuê được (nếu có), vị trí thanh khoản cao. Đừng mua vì tin lời “bắt đáy - chờ lên đỉnh”.

4. Vay dài, nhưng không chịu tái cấu trúc nợ

Có người trả gốc – lãi đều đặn suốt 5–7 năm mà không hề nghĩ đến việc đàm phán lãi suất, hoặc rút ngắn thời gian vay khi dòng tiền đã ổn định hơn.

📌 Lời khuyên: Hãy xem khoản vay là sản phẩm tài chính cần quản lý. Định kỳ 1–2 năm/lần, hãy chủ động thương lượng lại lãi suất, hoặc tái cấu trúc theo điều kiện tốt hơn.

5. Không có quỹ dự phòng

Sai lầm nguy hiểm nhất là dốc toàn bộ tiền tích lũy vào khoản trả trước, và sống dựa vào dòng tiền tương lai. Chỉ cần một biến cố nhỏ (mất việc, tai nạn, gia đình ốm...), bạn có thể mất khả năng chi trả và đánh mất luôn cả tài sản đã mua.

📌 Lời khuyên: Luôn giữ ít nhất 6 tháng sinh hoạt phí + 6 tháng trả lãi trong tài khoản khẩn cấp. Đó không phải “tiền chết” – mà là “bảo hiểm cho sự sống còn” tài chính của bạn.

✅ Đòn bẩy chỉ hiệu quả khi bạn là người cầm cán

Đòn bẩy tài chính không xấu. Nó là công cụ và hiệu quả hay thảm họa hoàn toàn phụ thuộc vào kiến thức, bản lĩnh và khả năng kiểm soát của người sử dụng.

Muốn dùng đòn bẩy để làm giàu, trước hết hãy trả lời thật lòng: Nếu mọi thứ không như kỳ vọng, mình có trụ được không?

Đừng để giấc mơ tài sản biến thành… cơn ác mộng trả nợ.