Tình trạng “cò đất” tung tin đồn quy hoạch, vẽ ra các dự án “ma” đã không ít lần gây ra sốt đất ảo. Hệ quả là giá đất bị đẩy lên gấp 2-3 lần, làm méo mó tín hiệu thị trường, gây bất ổn an sinh và thậm chí đẩy nhiều hộ gia đình vay nợ để đầu tư theo tin đồn rồi gánh hậu quả.

ĐƯA MÔI GIỚI VÀO KHUÔN KHỔ PHÁP LUẬT

Trước thực trạng này, nhiều địa phương như Lâm Đồng, Khánh Hòa, TP.HCM đã đồng loạt siết chặt hoạt động môi giới.

Lâm Đồng yêu cầu mọi cá nhân hành nghề phải có chứng chỉ và làm việc thông qua doanh nghiệp hợp pháp, tuyệt đối không hành nghề tự do.

Khánh Hòa triển khai kê khai thông tin môi giới bằng mã QR để thuận tiện cho thanh – kiểm tra.

TP.HCM xây dựng cơ sở dữ liệu giao dịch bất động sản, giúp người dân tra cứu trực tiếp pháp lý và tiến độ dự án, hạn chế rủi ro từ thông tin sai lệch.

Đây là bước đi tất yếu. Một thị trường muốn minh bạch không thể để “người bán hàng” tự tung tự tác, càng không thể để hàng chục nghìn môi giới “tay ngang” làm loạn thị trường.

ĐẦU VÀO QUÁ DỄ, HỆ QUẢ QUÁ NẶNG

Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), chỉ riêng năm 2025, dự kiến có thêm hàng chục nghìn người quay trở lại hành nghề. Tuy nhiên, nguy cơ nằm ở chỗ: rất nhiều người tham gia qua các khóa học “chui”, không đạt chuẩn, thậm chí được “cấp chứng chỉ giả”.

Điều này dẫn đến hệ quả:

Người dân dễ bị dẫn dắt vào giao dịch rủi ro, như mua đất không đủ điều kiện pháp lý.

Nhiều dự án “ma” được quảng bá rầm rộ, tạo ra bong bóng giá đất cục bộ.

Uy tín của nghề môi giới sụt giảm nghiêm trọng.

VARS đã cảnh báo thẳng thắn: “Đây là tình trạng thu tiền thật, đào tạo giả. Nếu không xử lý dứt điểm, thị trường môi giới sẽ trở thành mảnh đất màu mỡ cho lừa đảo”.

KINH TẾ HỌC NHÌN TỪ GÓC ĐỘ CUNG – CẦU

Ở góc độ kinh tế học, môi giới bất động sản là lực lượng trung gian quan trọng giúp kết nối cung – cầu. Nhưng khi lực lượng này phát triển tự phát, không được đào tạo chuẩn hóa, họ trở thành yếu tố gây nhiễu tín hiệu thị trường.

Thay vì giúp giá cả phản ánh đúng giá trị thực, môi giới tự do lại đẩy giá vượt xa giá trị sử dụng, tạo bong bóng tài sản. Một khi bong bóng vỡ, hệ lụy lan rộng không chỉ với người mua, mà còn cả hệ thống ngân hàng, tài chính – vì bất động sản chiếm hơn 70% giá trị tài sản thế chấp ở Việt Nam (số liệu NHNN 2023).

Do đó, việc siết chặt môi giới không chỉ là bảo vệ người dân, mà còn là bảo vệ an ninh tài chính quốc gia.

CẦN MỘT LỘ TRÌNH CẢI CÁCH

Để lành mạnh hóa thị trường, cần triển khai đồng bộ:

Chuẩn hóa đào tạo: Bộ Xây dựng và Bộ Giáo dục cần phối hợp ban hành khung đào tạo chuẩn, cấp chứng chỉ minh bạch, công khai danh sách các đơn vị đủ điều kiện đào tạo (theo Thông tư 04/2022/TT-BXD).

Tăng cường giám sát số hóa: Ứng dụng công nghệ blockchain, big data trong quản lý giao dịch để giảm thiểu gian lận.

Nâng chuẩn nghề nghiệp: Xem xét cấp phép định kỳ 3-5 năm/lần, buộc môi giới phải tái sát hạch để duy trì tính chuyên nghiệp.

Chế tài mạnh tay: Xử lý hình sự đối với hành vi giả mạo chứng chỉ, lừa đảo khách hàng qua dự án không có thật.

KẾT LUẬN

Việc “siết” môi giới bất động sản không phải là động tác hành chính đơn thuần, mà là bước đi chiến lược để đưa thị trường trở về quỹ đạo minh bạch, bền vững. Nếu coi bất động sản là “xương sống” của nền kinh tế, thì môi giới chính là mạch máu đưa dòng vốn và sản phẩm lưu thông. Và mạch máu ấy, chỉ khỏe mạnh khi được thanh lọc khỏi “tạp chất”.

Nguồn: Bất động sản Thời đại