Trong khi đó, lương của anh chỉ nhích từ 28 lên 35 triệu đồng – tăng chưa đầy 30%. Giá nhà thì tăng hơn 140%. Bài toán này phơi bày một nghịch lý: thu nhập thực tế không bao giờ đuổi kịp tốc độ leo thang của bất động sản.

Số liệu từ Cục Thống kê Việt Nam (2024) cho thấy:

Thu nhập bình quân lao động thành thị chỉ đạt 9,7 triệu đồng/tháng, tăng dưới 9%/năm.

Cùng kỳ, giá căn hộ Hà Nội tăng 20-40%/năm.

Chỉ cần một phép so sánh đơn giản: thu nhập của anh Hoàng mỗi ngày tương đương 1,5 triệu đồng, trong khi giá nhà tăng 2,5 triệu đồng/ngày. Người lao động tích lũy từng đồng, nhưng tài sản thì “trôi” nhanh hơn tốc độ tích góp của họ.

SỰ “TUYỆT CHỦNG” CỦA NHÀ Ở GIÁ RẺ

Nếu năm 2022, mức giá trung bình mở bán căn hộ ở Hà Nội còn trong ngưỡng 28-45 triệu đồng/m², thì đến năm 2025, mức sàn đã tiến sát 100 triệu đồng/m².

Ngay cả ở những quận từng được xem là “vùng trũng giá rẻ” như Hoàng Mai, Nam Từ Liêm, Gia Lâm, Long Biên… mức tăng cũng đạt 20-30%/năm, có dự án thậm chí 40%. Thị trường chính thức “khai tử” căn hộ dưới 30 triệu đồng/m²; tìm được căn hộ dưới 50 triệu đồng/m² chẳng khác nào “đãi cát tìm vàng”.

Điều này biến ước mơ an cư của thế hệ trẻ trở thành một đường chân trời xa vời. Người có mức lương khá (30-40 triệu đồng/tháng) vẫn bị loại khỏi “cuộc chơi” nhà đất, nếu không có sự hỗ trợ lớn từ gia đình.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, nhận định:

“Ngay cả nhóm thu nhập 40-50 triệu đồng/tháng cũng khó tiếp cận nhà ở nếu không có vốn hỗ trợ. Giá nhà đang neo ở mức bất thường, vượt xa khả năng chi trả của đại đa số”.

LÝ DO GIÁ NHÀ TĂNG PHI LÝ

Có ba nguyên nhân cốt lõi:

Quỹ đất nội đô khan hiếm → đất càng ít, giá càng bị đẩy cao.

Chi phí vật liệu và xây dựng tăng mạnh → thép, xi măng, nhân công đều leo thang.

Dòng vốn đầu tư và đầu cơ đổ dồn vào bất động sản → nhiều chủ đầu tư cố tình “neo giá” ở mức cao, tạo mặt bằng mới, khiến giá nhà tăng phi lý so với thu nhập.

Đây không chỉ là câu chuyện kinh tế, mà còn là vấn đề xã hội. Khi thế hệ trẻ không thể tiếp cận nhà ở, nguy cơ mất cân bằng an sinh đô thị ngày càng lớn.

TỪ “SỞ HỮU” ĐẾN “THUÊ DÀI HẠN”

Trước thực tế khắc nghiệt, nhiều người trẻ buộc phải thay đổi lựa chọn.

Một bộ phận chấp nhận thuê nhà dài hạn ở trung tâm để thuận tiện cho công việc.

Một số khác chuyển dịch ra vùng ven, nơi giá còn “dễ thở” hơn (dưới 60 triệu/m²), nhưng phải đánh đổi bằng thời gian di chuyển kéo dài hàng giờ mỗi ngày.

Trong khi đó, các dự án nhà ở xã hội và nhà thương mại giá hợp lý vẫn chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ, không đáp ứng được nhu cầu bức thiết.

NGUY CƠ BONG BÓNG & GIẢI PHÁP CHÍNH SÁCH

Nếu giá nhà tiếp tục tăng nhanh gấp nhiều lần thu nhập, Việt Nam đứng trước nguy cơ hình thành bong bóng bất động sản – điều đã từng xảy ra tại Nhật Bản những năm 1990 hay Trung Quốc trong thập kỷ qua. Hệ quả không chỉ là cú sốc kinh tế, mà còn là sự suy giảm niềm tin xã hội.

Một số giải pháp được giới chuyên gia và cơ quan quản lý đề xuất:

Áp thuế cao hơn đối với căn nhà thứ hai trở lên để hạn chế đầu cơ.

Đánh thuế dựa trên thời gian sở hữu để ngăn chặn lướt sóng.

Tăng mạnh nguồn cung nhà ở giá vừa túi tiền thông qua ưu đãi đất đai, tín dụng cho các dự án nhà xã hội.

Tuy nhiên, việc triển khai vẫn gặp rào cản lớn từ thiếu dữ liệu thị trường minh bạch và sự phối hợp chính sách chưa đồng bộ.

KẾT LUẬN: GIẤC MƠ AN CƯ ĐANG DẦN TRỞ THÀNH ĐẶC QUYỀN

Người Việt có câu “an cư lạc nghiệp”. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, “an cư” đã trở thành đặc quyền của một nhóm nhỏ, thay vì quyền lợi chính đáng của đại đa số lao động thành thị.

Nếu khoảng cách thu nhập – giá nhà tiếp tục nới rộng, thế hệ trẻ sẽ bị đẩy khỏi giấc mơ sở hữu, thay vào đó là “thế hệ đi thuê”. Và khi an cư trở thành xa xỉ, nền tảng phát triển bền vững của xã hội cũng đứng trước thách thức nghiêm trọng.