Một căn hộ 2 tỷ, vay ngân hàng 70%, đồng nghĩa với việc bạn sẽ phải thanh toán đều đặn khoảng 15–17 triệu đồng mỗi tháng suốt 20–25 năm tiếp theo.

Khoảnh khắc đặt bút ký hợp đồng tín dụng, bạn cũng đồng thời ký vào một cam kết sống kỷ luật, tiết chế và vô cùng cẩn trọng, không phải với ngân hàng, mà với chính cuộc sống của mình.

Tuy nhiên, một số bạn trẻ cho rằng áp lực sẽ tạo nên kim cương, câu chuyện dưới đây được đăng tải trên Afamily là một ví dụ điển hình. Trích nguyên văn chia sẻ cho mọi người đọc nhé!

“Tôi là nữ nhân viên văn phòng, 30 tuổi, thu nhập đều đều 20 triệu đồng/tháng. Ở cái tuổi mà ai cũng bảo "cố mà lấy chồng rồi ổn định", tôi lại chọn một hướng đi khác: ổn định bằng căn nhà đứng tên mình – dù biết sẽ là hành trình không dễ dàng.

Giữa năm ngoái, tôi mua một căn hộ chung cư 65m² ở khu Thanh Hà, giá 2,4 tỷ đồng. Với nhiều người, con số này vượt quá sức. Nhưng tôi không nghĩ vậy, vì tôi có một kế hoạch rõ ràng.

Tôi có sẵn 500 triệu tích lũy sau nhiều năm làm việc. Tôi vay thêm 100 triệu từ bạn thân, không lãi suất như một sự tin tưởng mà tôi luôn trân trọng. Bố mẹ tôi hỗ trợ thêm 100 triệu dù không nhiều, nhưng đó là tất cả những gì ông bà có thể chia sẻ cho con gái. Phần còn lại, tôi vay 1,7 tỷ từ ngân hàng, trả trong 25 năm, lãi suất 6,5%/năm trong 3 năm đầu.

Tính ra, mỗi tháng tôi phải trả khoảng 15 triệu đồng tiền gốc và lãi. Vậy với mức lương 20 triệu, tôi chỉ còn lại 5 triệu để sống. Nhiều người nghe tới đây thì lắc đầu bảo "liều quá!". Nhưng tôi nghĩ khác: nợ là một cam kết để mình sống có kỷ luật hơn.

Tôi đã sống thế nào suốt 1 năm qua?

Tôi cho thuê lại 1 phòng ngủ trong căn hộ với giá 3 triệu/tháng. Người thuê là bạn đồng nghiệp cũ, cùng cảnh độc thân đi làm. Tôi lựa chọn ở căn phòng ngủ nhỏ hơn.

Tôi bán hàng online ngay trong khu chung cư đang ở. Đồ quê bố mẹ gửi lên: chuối, vải, bưởi, cam, măng, trứng gà ta… tôi đều chia thành các đơn đem bán. Đây là những đồ bố mẹ tôi nuôi trồng hoặc mua ở chợ quê với giá rất rẻ. Mỗi tuần gom đơn từ mấy chị em văn phòng và cư dân quanh tòa nhà, tôi cũng "bỏ túi" được 1 - 2 triệu đồng/tháng, đủ trả hóa đơn điện, nước, internet.

Ngoài giờ làm việc chính, tôi còn nhận viết bài SEO, nội dung fanpage, content sản phẩm – nghề tay trái từ những ngày làm freelancer sinh viên vẫn còn theo tôi tới giờ. Không đều đặn, nhưng cũng có lúc kiếm được 1- 2 triệu/tháng, có lúc nhiều hơn. Tôi cũng nhận thêm viết bài PR sản phẩm với mức giá cao hơn. Những khoản tiền lớn tôi gom vào dự phòng trả dần gốc cũng như dự phòng cho mức lãi suất thả nổi. Tôi ước tính với lãi suất thả nổi, tôi có thể phải phải trả gốc lãi bằng toàn bộ tiền lương của mình. Như vậy, tôi phải nỗ lực giảm gốc sớm và dự phòng khoản tiền cho 3-6 tháng trả lãi.

Bên cạnh đó, tôi xác định không mua thêm quần áo, không cafe cuối tuần, không ăn nhà hàng. Bù lại tôi động viên tinh thần, đó là tôi có một nơi để về. Một nơi của riêng tôi. Không còn cảnh phải nghe chủ nhà hứa hẹn sửa vòi nước, không còn cảnh chuyển trọ mỗi năm vì giá thuê tăng. Tôi tự tay chọn rèm cửa, tự tay dán tường, và cảm thấy mình thực sự sở hữu cuộc sống này”.

Kể từ sau ngày “có nhà”, lối sống của mọi người sẽ thay đổi rõ rệt. Nếu trước đây có thể thoải mái mua sắm theo cảm hứng, ăn uống bên ngoài cho tiện, cuối tuần vi vu Đà Lạt hoặc Phú Quốc “xả stress”, thì nay, tất cả đều phải quy đổi về một đơn vị duy nhất: lãi suất ngân hàng. Mỗi ly cà phê 60.000 đồng sẽ bị so sánh với 1/250 tiền trả lãi tháng. Mỗi đôi giày mới sẽ bị cân nhắc dưới cái bóng của kỳ hạn đáo nợ. Từ việc cắt trà sữa đến dẹp nhu cầu mua điện thoại đời mới, mọi quyết định tài chính đều được phân tích như một nhà đầu tư thứ thiệt, bởi chỉ cần lỡ một lần chi tiêu ngoài tầm kiểm soát, là sẽ “văng khỏi đường ray” ngay lập tức. Nhưng kỳ lạ thay, nhiều người lại thấy… biết ơn khoản nợ đó.

Không ít người từng thú nhận: nếu không vay mua nhà, họ chẳng bao giờ có thể tiết kiệm một cách nghiêm túc. Cuộc sống không nợ nần nghe thì thoải mái, nhưng cũng rất dễ trượt vào trạng thái tiêu dùng tùy hứng, sống hôm nay không nghĩ đến ngày mai. Còn một khi đã gắn bó với một khoản vay dài hạn, bạn buộc phải học cách kiểm soát bản thân, đặt mục tiêu rõ ràng và duy trì kỷ luật hàng tháng. Vay tiền mua nhà giống như việc thuê một “huấn luyện viên tài chính” cực kỳ nghiêm khắc, “người” sẽ không bao giờ nhắc bạn nhẹ nhàng, mà sẽ phạt bạn bằng phí phạt trả chậm, bằng lãi suất tăng đột biến, hoặc bằng những đêm mất ngủ vì sợ đến kỳ trả nợ.

Chưa hết, chính từ khoản nợ nhà mà nhiều người bắt đầu yêu… bảng tính Excel. Nếu trước kia, Excel là thứ công cụ chỉ dùng để… mở lên cho đẹp trong giờ làm việc, thì giờ đây, đó là “kênh sống còn” giúp bạn theo dõi thu nhập, phân bổ chi tiêu, lập kế hoạch trả nợ và dự phòng biến động lãi suất. Những cụm từ như “room tín dụng”, “CPI”, “lãi suất điều hành” hay “trái phiếu đáo hạn” bỗng dưng trở thành chủ đề quen thuộc trong các cuộc trò chuyện cà phê.

Tất nhiên, vay tiền mua nhà không phải là lựa chọn dành cho mọi người. Sẽ có lúc nhiều người thấy ngột ngạt, căng thẳng, thậm chí hối hận. Những tháng đầu tiên, cảm giác “tự nhiên mất sạch tiền lương chỉ sau ba cú click chuyển khoản” thực sự có thể khiến bạn hoài nghi về chính mình. Nhưng rồi, khi dần làm chủ được nhịp sống, tìm ra cách kiếm thêm thu nhập, cắt giảm chi tiêu hợp lý, thì sẽ thấy chính nỗi sợ vỡ nợ đã giúp bản thân sống tập trung hơn, có trách nhiệm hơn và tỉnh táo hơn rất nhiều.

Thậm chí, có người sau 3–5 năm trả nợ đều đặn còn… nghiện cảm giác kỷ luật đó. Họ bắt đầu lên kế hoạch đầu tư thứ hai, mua căn thứ ba. Tất nhiên, chỉ nên áp dụng nếu bạn biết rõ mình đang làm gì, có dòng tiền ổn định, và quan trọng nhất là không vay để chạy theo mộng tưởng, mà vay vì đã xác định rõ: đây là tài sản để an cư, không phải để “lướt”.

Thành thật mà nói, vay mua nhà là một “hình phạt tự nguyện”, nhưng nếu nhìn sâu hơn, đó cũng là một dạng trưởng thành. Và trong cái thế giới đầy biến động này, một mái nhà tuy nhỏ nhưng đứng tên mình dù phải trả góp 20 năm, vẫn là một cột mốc đáng để đánh đổi bằng vài năm sống kỷ luật.

Nên nếu đang đắn đo giữa việc “làm liều” vay mua nhà hay tiếp tục chờ đợi, hãy tự hỏi: Bản thân sợ khoản nợ, hay sợ mình mãi sống không mục tiêu? Nợ - nếu có kế hoạch và năng lực quản lý không hẳn là gánh nặng. Nó có thể là bệ phóng, là “lời cam kết tài chính” mạnh mẽ nhất để buộc bạn trưởng thành và sống kỷ luật hơn mỗi ngày. Và biết đâu đấy, khi căn nhà đầu tiên hoàn tất, bạn sẽ mỉm cười nhìn lại và thầm cảm ơn quyết định liều lĩnh nhưng đầy tính toán của chính mình.