Những ngày gần đây, mở Facebook lên là tôi thấy các chuyên gia bất động sản nói đi nói lại một câu quen thuộc: “Giá thuê hiện nay rẻ quá, tỷ suất sinh lời thấp, chủ nhà chẳng được bao nhiêu". Nghe mà tôi giật mình. Không phải giật mình vì thông tin… mà giật mình vì không hiểu các bác đang nói chuyện ở hành tinh nào.
Tôi – đại diện tầng lớp đi làm 30 ngày/tháng, lương lên như ốc sên còn giá nhà chạy như tên lửa, chỉ muốn hỏi nhẹ: Các bác có đứng ở vị trí người thuê như chúng tôi không mà biết giá đang rẻ?
Rồi tôi đọc mấy bài báo trên mạng cho đủ bối cảnh. Bài kể chuyện ông T.M có căn nhà phố 10 tỷ, cho thuê 15 triệu/tháng; tính ra chỉ lời đâu đó 1,8%/năm. Bên kia, bà P.N có căn hộ 5 tỷ, cho thuê 14 triệu, lời khoảng 3,3%/năm. Thế là nhiều chuyên gia kết luận: giá thuê đang rẻ quá, hiệu suất thấp quá, bất động sản cho thuê ngày càng “teo tóp”.
Đến đây, với tư cách người thuê nhà lâu năm, tôi chỉ muốn bật cười thành tiếng.
Rẻ với ai?
Rẻ với người sở hữu căn nhà 5–10 tỷ, chứ đâu có rẻ với người đang cầm hợp đồng thuê trong tay.
Thử tưởng tượng thu nhập trung bình của một người lao động ở TPHCM tầm 12–15 triệu/tháng, thuê một căn hơi tử tế đã 8–12 triệu. Tức là vừa nhận lương đã chuyển khoản đi gần hết. Vậy mà bây giờ nghe nói giá thuê rẻ, thật bất lực
Bởi vì:
Giá thuê mà các bác bảo là rẻ, bản chất không phải rẻ, mà là giá nhà đang đắt vô lý. Đắt tới mức dù chủ nhà cho thuê 10–15 triệu/tháng vẫn không đủ trả lãi. Nhưng thay vì hỏi “vì sao giá nhà tăng nhanh đến mức vô tri vô giác?”, chúng ta lại quay sang… đòi tăng giá thuê. Hệt như chuyện bạn pha trà quá ngọt, nhưng thay vì giảm đường, bạn lại… đổ thêm đá và bảo giờ nó nhạt rồi, thêm đường đi.
Nhưng thử đặt lên bàn cân xem: lương người đi làm tăng bao nhiêu phần trăm/năm? Tăng… bằng niềm tin.
Còn giá nhà tăng? Tăng bằng tốc độ máy bay trong giờ cao điểm.
Thế nên, từ góc nhìn người thuê, tôi xin phân tích một cách vui vẻ mà thực tế: Nhà 10 tỷ cho thuê 15 triệu/tháng mà các bác bảo rẻ, thì người đi làm thu nhập 15 triệu/tháng phải sống kiểu gì khi số tiền đó là toàn bộ lương họ?
👉 Tỷ suất sinh lời 1–3% làm các bác buồn, nhưng người thuê nhà còn buồn hơn khi tỷ lệ chi phí thuê chiếm 40–60% thu nhập.
👉Chủ nhà “lỗ lãi ngân hàng” là vấn đề tài chính của chủ nhà. Còn người thuê “lỗ tiền ăn, tiền nuôi con, tiền thở” mới là vấn đề sinh tồn.
Điều hài nhất trong cuộc tranh luận này là: Chủ nhà nói giá thuê thấp quá không lời; Người thuê thì nói giá thuê cao quá không sống nổi
Nói thật, giá thuê không phải rẻ hay mắc. Nó chỉ phản ánh đúng một điều: giá nhà đang bị đẩy lên cao đến mức không thể giải thích bằng kinh tế học, chỉ có thể giải thích bằng… niềm tin BĐS luôn thắng.
Chúng tôi – những người thuê không đòi hỏi giá thuê phải rẻ như mì gói. Chúng tôi chỉ mong một điều đơn giản: đừng lấy sai lệch của thị trường làm lý do để đè thêm chi phí lên đầu người đi làm.