Khởi đầu hành trình kiến tạo cửa ngõ hàng không miền Bắc, trung tâm trung chuyển hành khách, hàng hóa và là cơ sở MRO của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương

Ngày 8/11/2025, vòng trình bày Cuộc thi tuyển Thiết kế kiến trúc Nhà ga hành khách Cảng hàng không quốc tế Gia Bình (CHKQT Gia Bình) đã chính thức diễn ra tại Sofitel Legend Metropole Hà Nội với sự góp mặt của ba công ty kiến trúc hàng đầu thế giới: Skidmore, Owings & Merrill LLP (SOM) – Hoa Kỳ, Nikken Sekkei Ltd. – Nhật Bản, và Gensler – Hoa Kỳ. Ba đơn vị này đều là những tên tuổi uy tín đứng sau thiết kế nhà ga của những sân bay 5 sao Skytrax hàng đầu thế giới, tiêu biểu như Incheon (Hàn Quốc), Haneda (Nhật Bản) và Changi (Singapore).

 Cuộc thi được tổ chức theo hình thức thi tuyển quốc tế với mục tiêu lựa chọn phương án thiết kế phù hợp cho Nhà ga hành khách - CHKQT Gia Bình, quy trình thuyết trình trực tiếp, đánh giá độc lập, bỏ phiếu kín, công bố minh bạch, bảo đảm tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành, các nguyên tắc chuyên môn trong lĩnh vực kiến trúc, quy hoạch và xây dựng.

Vòng trình bày phương án được chấm điểm bởi Hội đồng Giám khảo gồm các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế đến từ các lĩnh vực kiến trúc, quy hoạch, hàng không và phát triển hạ tầng, tiêu biểu như Giáo sư Richard De Neufville (MIT, Hoa Kỳ), Kiến trúc sư Moshe Safdie (Safdie Architects) – tác giả Marina Bay Sands và Jewel Changi Airport, ông Cristiano Ceccato de Sabata (Zaha Hadid Architects), ông Laurence Liauw (SPADA, Hong Kong) và ông Trevor Carnahoff (Jacobs, Australia).

Bên cạnh các chuyên gia quốc tế, hội đồng còn có sự tham dự của đại diện Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh và lãnh đạo Masterise Group, đảm bảo cuộc thi tuân thủ đầy đủ quy chế, quy định của pháp luật và các nguyên tắc chuyên môn quốc tế trong lĩnh vực kiến trúc, quy hoạch và phát triển hạ tầng.

Thiết kế kiến trúc nhà ga hành khách - sự kết hợp của bản sắc Việt Nam và chuẩn mực quốc tế

Trong không khí tập trung, chuyên nghiệp của vòng trình bày, ba đơn vị tham dự đều mang đến các ý tưởng đậm bản sắc riêng, thể hiện sự đầu tư nghiên cứu, đánh giá hiện trạng khu vực và định hướng dài hạn của ngành hàng không Việt Nam.

Theo đuổi mô hình "thông minh - xanh - bền vững" thế hệ mới, đáp ứng nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, các đề xuất thiết kế nhà ga hành khách đều lấy văn hoá và cảnh quan Việt Nam làm nền tảng sáng tạo, con người làm trung tâm - tối ưu trải nghiệm hành khách, đồng thời bảo đảm tính khả thi và bền vững trong khai thác lâu dài.

Nhiều ý tưởng nổi bật được giới chuyên môn đánh giá cao, như hệ thống thu hồi và tái sử dụng nước mưa, tối ưu chiếu sáng tự nhiên qua giếng trời, thông gió tự nhiên về đêm, hay việc sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, ít phát thải carbon như gỗ và đất nung, cùng hệ thống pin năng lượng mặt trời tích hợp trên mái nhà ga.

Những giải pháp này thể hiện tâm huyết và năng lực sáng tạo của ba đội thi quốc tế trong việc tham gia kiến tạo một sân bay tích hợp toàn diện – nơi kiến trúc, kỹ thuật và trải nghiệm hành khách được kết nối hài hòa trong cùng một tầm nhìn phát triển bền vững. Mỗi ý tưởng đều hướng tới việc tôn vinh bản sắc Việt Nam, đồng thời định hình chuẩn mực mới cho mô hình sân bay xanh, thông minh và hiệu quả.

Ông Jordan Pierce, Kiến trúc sư cấp cao của Skidmore, Owings & Merrill (SOM) - Đơn vị tham gia cuộc thi, chia sẻ: “Ngay từ giai đoạn đầu nghiên cứu, chúng tôi mong muốn tạo nên một công trình có thể chạm đến cảm xúc của mọi người Việt Nam, lấy cảm hứng từ cảnh quan thiên nhiên của đất nước. Đặc biệt là yếu tố nước - biểu tượng văn hóa và tinh thần dân tộc, được phát triển thành ý tưởng ‘Nhà ga của những khu vườn thủy sinh’, nơi mỗi hành trình của hành khách đều gắn liền với trải nghiệm thiên nhiên và bản sắc Việt Nam.”

Các phương án dự thi được Hội đồng Giám khảo đánh giá dựa trên hệ thống tiêu chí toàn diện, bao gồm tính khả thi, sáng tạo và bền vững, cùng sự hài hòa giữa bản sắc văn hóa và các yếu tố công năng, thẩm mỹ. Các phương án đồng thời phải đáp ứng những tiêu chuẩn quốc tế về thiết kế và vận hành cảng hàng không hiện đại. Quy trình chấm chọn được tiến hành một cách khách quan, với các phân tích độc lập và đối thoại chuyên môn trực tiếp giữa các bên, bảo đảm tính minh bạch và chất lượng trong từng quyết định.

Ông Laurence Liauw, Giám đốc điều hành Sparta (Hồng Kông) - Phó Chủ tịch Hội đồng Giám khảo nhận định: “Đây là thời điểm thích hợp để Hà Nội phát triển một cảng hàng không mới - một dự án mang ý nghĩa chiến lược, góp phần mở rộng vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch và hàng không toàn cầu. Trong quá trình chấm thi, Hội đồng giám khảo đã thảo luận kỹ lưỡng về từng phương án, đánh giá trên các tiêu chí từ giá trị kỹ thuật, tầm nhìn ý tưởng đến sự phù hợp với bối cảnh văn hóa Việt Nam. Nguyên tắc quan trọng nhất là tối ưu trải nghiệm hành khách, để mỗi người khi đến hay rời Cảng hàng không quốc tế Gia Bình đều có những trải nghiệm tốt nhất.”

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình - Biểu tượng sức mạnh mới của Việt Nam trên bản đồ quốc tế

Là cửa ngõ hàng không miền Bắc, trung tâm trung chuyển hành khách, hàng hóa và là cơ sở MRO của khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, CHKQT Gia Bình góp phần tạo động lực tăng trưởng cho vùng Thủ đô, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia về logistics, công nghiệp công nghệ cao, và thương mại dịch vụ quy mô lớn, tạo nền tảng phát triển dài hạn trong chiến lược tăng trưởng của Việt Nam.

Quy hoạch theo tiêu chuẩn kỹ thuật cấp 4F của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) và hướng tới đạt chuẩn dịch vụ 5 sao Skytrax trong vận hành, CHKQT Gia Bình là một công trình hạ tầng trọng điểm cấp quốc gia mang ý nghĩa chiến lược về kinh tế, an ninh - quốc phòng và đối ngoại. Với quy mô khai thác dự kiến 30 triệu lượt hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm vào giai đoạn 2030, mở rộng lên 50 triệu hành khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm vào năm 2050, dự án được kỳ vọng sánh vai với các trung tâm hàng không hàng đầu khu vực như Changi (Singapore), Incheon (Hàn Quốc) hay Suvarnabhumi (Thái Lan). Đây sẽ là tâm điểm giao thương mới của Việt Nam, nơi hội tụ các tiêu chuẩn vận hành tiên tiến, hệ sinh thái dịch vụ đồng bộ và khả năng kết nối toàn cầu mạnh mẽ, khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ hàng không quốc tế.

Bên cạnh mục tiêu kỹ thuật và công năng, CHKQT Gia Bình còn là biểu tượng cho phát triển hạ tầng gắn với các tiêu chí xanh - thông minh - bền vững. Từ quy hoạch không gian, vật liệu xây dựng đến công nghệ vận hành, dự án đặt trọng tâm vào yếu tố bền vững, tiết kiệm năng lượng, viết bảo vệ môi trường và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.

Cuộc thi Thiết kế kiến trúc Nhà ga hành khách Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được tổ chức với quy mô quốc tế, sự đầu tư nghiêm túc và quy trình chuyên nghiệp, thể hiện tầm vóc, ý nghĩa chiến lược của dự án cũng như cam kết mạnh mẽ của Masterise Group trong việc huy động tối đa nguồn lực, trí tuệ và công nghệ quốc tế nhằm đóng góp cho phát triển hạ tầng chiến lược quốc gia theo hướng bền vững, chuẩn mực và giàu bản sắc Việt Nam.