Tuy nhiên, thực tế có phải nhà ở xã hội là một giấc mơ có thể chạm tới, hay chỉ là giấc mơ xa xôi...
Nhà ở xã hội được hiểu là các căn hộ có giá bán thấp hơn nhiều so với giá nhà thương mại, với mục tiêu giúp người có thu nhập thấp, đối tượng công nhân, người lao động, cũng như những người có hoàn cảnh khó khăn có thể tiếp cận được. Chính sách này được chính phủ triển khai nhằm tạo ra một nguồn cung nhà ở hợp lý, đặc biệt là tại các khu đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, nơi nhu cầu nhà ở luôn ở mức cao.
Tuy nhiên, mặc dù chính sách này đã được triển khai nhiều năm qua, nhưng thực tế cho thấy nhà ở xã hội vẫn chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu của người dân. Những người thực sự cần nhà, những người có thu nhập thấp và đang sống trong điều kiện khó khăn lại khó có cơ hội để sở hữu một căn hộ giá rẻ.
Một trong những yếu tố khiến nhà ở xã hội vẫn chỉ là giấc mơ của nhiều người chính là mức giá bán của các căn hộ. Theo quy định, nhà ở xã hội có giá bán thấp hơn nhà thương mại từ 20% đến 30%. Tuy nhiên, dù có mức giá này, nhưng so với thu nhập của nhiều người dân, đặc biệt là những người có thu nhập trung bình, vẫn là quá cao.
Ở những thành phố lớn, giá nhà ở xã hội có thể dao động từ 10 triệu đồng/m² đến trên 20 triệu đồng/m², tùy theo khu vực và tiện ích đi kèm. Tuy nhiên, đối với những người lao động, công nhân, việc dành dụm đủ tiền mua nhà vẫn là một thử thách lớn. Một người có thu nhập 10 triệu đồng/tháng cần ít nhất 10 đến 15 năm để tiết kiệm đủ tiền để mua một căn hộ diện tích khoảng 50m² với mức giá 600 triệu đồng. Điều này gần như là không thể đối với đại đa số người dân.
Không chỉ gặp khó khăn về giá cả, người dân muốn tiếp cận nhà ở xã hội còn phải đối mặt với hàng loạt các điều kiện và thủ tục phức tạp. Để được xét duyệt mua nhà ở xã hội, người dân phải đáp ứng một số yêu cầu nghiêm ngặt về thu nhập, hộ khẩu, và tình trạng nhà ở hiện tại.
Cụ thể, người có thu nhập dưới 15 triệu đồng/tháng mới đủ điều kiện để tham gia mua nhà ở xã hội. Thế nhưng, mức thu nhập này lại không đồng nghĩa với việc người dân dễ dàng sở hữu nhà ở xã hội.
Những người thu nhập cao hơn một chút, nhưng không đủ điều kiện để mua nhà thương mại, cũng phải đối mặt với các điều kiện khó khăn, từ các loại giấy tờ thủ tục.
Sự thiếu hụt nguồn cung nhà ở xã hội, cộng với việc có quá nhiều người đăng ký, khiến nhiều người phải chờ đợi một thời gian dài mà không chắc chắn có cơ hội sở hữu một căn hộ.
Tình trạng thiếu hụt nguồn cung nhà ở xã hội đang trở thành vấn đề nghiêm trọng tại nhiều thành phố lớn. Tại TP.HCM và Hà Nội, mặc dù chính phủ đã và đang triển khai hàng loạt dự án nhà ở xã hội, nhưng số lượng căn hộ được xây dựng và đưa vào sử dụng không thể đáp ứng đủ nhu cầu thực tế của người dân.
Để giải quyết tình trạng thiếu hụt nhà ở xã hội và giúp người dân dễ dàng tiếp cận hơn với các căn hộ giá rẻ, nhiều chuyên gia cho rằng cần phải có sự thay đổi trong chính sách phát triển nhà ở xã hội.
Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường nguồn cung nhà ở xã hội, đặc biệt là tại các thành phố lớn. Chính phủ cần tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư tham gia vào các dự án nhà ở xã hội, từ việc giảm thuế, hỗ trợ vốn vay đến tạo ra các chính sách ưu đãi khác. Bên cạnh đó, cần xem xét lại các tiêu chí và thủ tục xét duyệt để giúp người dân dễ dàng hơn trong việc tiếp cận nhà ở.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh việc phát triển các dự án nhà ở giá rẻ khác, không chỉ giới hạn trong nhà ở xã hội mà còn có thể là các dự án nhà ở thương mại giá rẻ. Các dự án này sẽ giúp mở rộng cơ hội cho người dân có thu nhập thấp có thể sở hữu nhà ở mà không cần phải chờ đợi quá lâu.
Để giấc mơ sở hữu nhà ở xã hội trở thành hiện thực, cần có những cải tiến mạnh mẽ trong chính sách và thực thi để giúp người dân tiếp cận được các căn hộ giá rẻ một cách dễ dàng hơn.