Việc mua nhà không phải là cuộc đua nước rút, mà là một hành trình đòi hỏi sự kỷ luật tài chính, tư duy chiến lược và đặc biệt – là sự đồng lòng nếu bạn đang sống cùng một người khác.
1. Vạch rõ mục tiêu đừng tiết kiệm theo bản năng
Không ít người rơi vào trạng thái tiết kiệm mơ hồ: dành dụm từng tháng nhưng không biết mình đang hướng đến điều gì. Hệ quả là sau 5–7 năm, tài khoản có thể tăng, nhưng ước mơ mua nhà vẫn “một trời xa”.
Vì vậy, bước đầu tiên, bạn cần xác định rõ ba yếu tố:
Vị trí mong muốn: trung tâm hay vùng ven? Chung cư hay nhà phố? Gần chỗ làm hay chấp nhận đi xa để có giá mềm hơn?
Giá dự kiến: ví dụ, bạn muốn mua một căn hộ 2 tỷ trong 5 năm tới – đây là mốc quan trọng để lên kế hoạch tiết kiệm lẫn vay vốn.
Khả năng trả góp: giả sử bạn tự tích lũy được 40% (800 triệu), phần còn lại sẽ cần vay ngân hàng và trả trong bao lâu? Mức lãi suất nào là chấp nhận được?
Khi mục tiêu đã được định lượng cụ thể, mỗi đồng tiền bạn tiết kiệm sẽ có ý nghĩa hơn. Bạn không còn “cắt giảm cho vui” mà là tiết kiệm để đạt được cột mốc cụ thể trong cuộc đời.
2. Vợ chồng là một đội, không phải hai cá thể độc lập tài chính
Một trong những nguyên nhân chính khiến kế hoạch mua nhà đổ bể là do tư duy tài chính lệch pha giữa hai người. Người chồng muốn đầu tư dài hạn, người vợ lại thích cuộc sống tiện nghi ngay. Người vợ tiết kiệm từng đồng, người chồng lại tiêu thoáng như thể không có ngày mai.
Hãy nhớ: mua nhà là một dự án gia đình. Và một dự án chỉ có thể thành công nếu cả hai cùng cam kết, có kế hoạch rõ ràng và biết điều chỉnh khi cần. Ngồi lại cùng nhau, viết xuống mục tiêu, phân công trách nhiệm và đừng quên nhắc nhở nhau về bức tranh lớn phía trước.
3. Biến thể thông minh từ công thức tiết kiệm 50 – 30 – 20
Công thức kinh điển 50-30-20 (50% chi tiêu thiết yếu – 30% giải trí – 20% tiết kiệm) chỉ phù hợp với người độc thân chưa có mục tiêu tài chính lớn.
Với người đang hướng tới mua nhà, bạn cần một phiên bản táo bạo hơn: 40% cho chi phí thiết yếu (ăn uống, điện nước, nuôi con, đi lại…) 10–15% cho cuộc sống có chất (giải trí có chọn lọc, quà tặng, cafe cuối tuần…) 45–50% cho tiết kiệm và đầu tư mục tiêu (quỹ mua nhà, bảo hiểm, chứng chỉ quỹ…)
Tất nhiên, tỷ lệ có thể điều chỉnh theo thực tế thu nhập, nhưng nguyên tắc cốt lõi vẫn là: ưu tiên tiết kiệm cho tương lai hơn hưởng thụ hiện tại.
4. Tách riêng khoản tiết kiệm ngay khi nhận lương
Tiết kiệm không phải là “còn dư thì để dành” vì thường thì… không bao giờ dư.
Hãy coi khoản tiết kiệm là một “hóa đơn cần thanh toán” cho chính tương lai của mình. Mỗi tháng, khi nhận lương, hãy ngay lập tức chuyển khoản tiết kiệm vào một tài khoản riêng, tốt nhất là tài khoản không có thẻ ATM và không gắn liền với app ngân hàng.
Nếu có thể, hãy gửi kỳ hạn, mua trái phiếu, hoặc đầu tư tự động định kỳ để tạo thêm rào chắn, giảm thiểu rủi ro tiêu xài vô kỷ luật.
5. Thu nhập tăng, lối sống nên giữ nguyên một nhịp
Một trong những sai lầm phổ biến nhất là: thu nhập vừa tăng, chi tiêu cũng “kéo lên” tương xứng.
Nếu bạn vừa được tăng lương 5 triệu/tháng, đừng vội nâng cấp điện thoại hay ăn nhà hàng nhiều hơn. Hãy cam kết giữ nguyên mức sống cũ trong ít nhất 6–12 tháng, và dồn phần tăng thêm vào quỹ mua nhà.
Bên cạnh đó, hãy tìm cách đa dạng hóa dòng tiền: nhận dự án phụ, đầu tư nhỏ có kiểm soát, hoặc tận dụng nguồn thu ngoài (thưởng, lì xì, quà tặng tiền mặt…) để tăng tốc độ tích lũy.
6. Rà soát lại kế hoạch mỗi năm và sẵn sàng xoay chuyển khi cần
Thị trường bất động sản biến động từng quý. Lạm phát thay đổi, lãi suất biến thiên, cuộc sống cá nhân cũng có thể có nhiều bước ngoặt.
Vì vậy, hãy dành thời gian mỗi năm để ngồi lại, cập nhật kế hoạch:
- Giá nhà khu vực bạn muốn mua hiện tại là bao nhiêu?
- Khoản tiết kiệm hiện tại đạt bao nhiêu phần trăm mục tiêu?
- Có cơ hội nào sớm hơn (vd: mua nhà vùng ven đang có ưu đãi)?
Một kế hoạch linh hoạt là một kế hoạch sống và đủ sức thích nghi để đưa bạn tới đích, dù có nhiều khúc ngoặt trên đường.
Nhà không phải là giấc mơ xa, nếu bạn bắt đầu hành động thật sự
Rất nhiều người đã mua được nhà với thu nhập không quá cao, chỉ từ 20–30 triệu/tháng. Họ không chờ "một ngày đẹp trời" sẽ đủ tiền. Họ lên kế hoạch, kiên trì, kỷ luậ và đặt mục tiêu đó lên trên những ham muốn ngắn hạn.
Tiết kiệm để mua nhà không phải là hy sinh cuộc sống. Mà là tạm hoãn một số thú vui hiện tại để đổi lấy sự an tâm và ổn định lâu dài.
Nếu bạn bắt đầu ngay từ hôm nay tuổi 35 sẽ không còn là cột mốc “xa xỉ” cho giấc mơ an cư nữa.