Điều 108 Luật Nhà ở năm 2014 (Luật Nhà ở) và điểm b khoản 1 Điều 3 Mẫu hợp đồng mua bán căn hộ chung cư thương mại ký giữa chủ đầu tư (CĐT) và người mua căn hộ kèm theo Thông tư số 03/2014/TT-BXD ngày 20/02/2014 (Thông tư số 03) sửa đổi, bổ sung Điều 21 của Thông tư số 16/2010/TT-BXD quy định cụ thể và hướng dẫn thực hiện một số nội dung của Nghị định số 71/2010/NĐ-CP ngày 23/06/2010 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở năm 2005, quy định phí bảo trì nhà chung cư có nhiều chủ sở hữu được xác định thông qua các tiêu chí sau đây:
Thứ nhất, phí bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư mà người mua hoặc thuê nhà phải nộp là 2% giá trị căn hộ hoặc diện tích khác.
Thứ hai, thời điểm người mua hoặc thuê nhà phải đóng phí bảo trì nhà chung cư là khi nhận bàn giao nhà và được quy định rõ trong hợp đồng mua bán, hợp đồng thuê mua. Ngay tại thời điểm nhận bàn giao nhà, người mua hoặc thuê sẽ phải nộp toàn bộ phí bảo trì nhà chung cư cho CĐT.
Thứ ba, chủ sở hữu có trách nhiệm đóng góp thêm kinh phí bảo trì tương ứng với phần diện tích thuộc sở hữu riêng của từng chủ sở hữu khi phí bảo trì thực hiện bảo trì không đủ. Bảo trì nhà chung cư bao gồm bảo trì phần sở hữu riêng và bảo trì phần sở hữu chung. Chủ sở hữu nhà chung cư có trách nhiệm bảo trì phần sở hữu riêng và đóng góp phí bảo trì để thực hiện bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư.
Luật Nhà ở cùng các văn bản pháp luật hiện hành chỉ nhắc đến việc thu quỹ bảo trì với dự án nhà chung cư, không nhắc đến việc thu và hướng dẫn sử dụng quỹ bảo trì tại các dự án khu dân cư, khu đô thị.
Trong khi đó, Melosa Garden là dự án khu dân cư vẫn bị chủ đầu tư thu quỹ bảo trì khiến người dân rất bức xúc và đặt dấu hỏi lớn về việc số tiền quỹ bảo trì này sẽ được thực hiện vào việc gì?
Đáng nói, dù đã nộp quỹ bảo trì nhưng theo chia sẻ của cư dân tại đây thì:
“Nhà xảy ra hư hỏng thì cư dân phải tự bỏ tiền sửa, đường hay vỉa hè theo như giải thích của UBND Q.9 (cũ) là thuộc sở hữu của Nhà nước, đồng thời chi phí vận hành của dự án hàng tháng chúng tôi đều phải đóng. Số tiền quỹ bảo trì được thu là 1,5%, trong khi các căn nhà ở đây đều có giá 3 - 4 tỷ đồng. Số tiền này nhân với gần 600 căn nhà của dự án là một số tiền khổng lồ.
Đồng thời suốt nhiều năm qua chủ đầu tư không công khai việc đã thu được bao tiền quỹ bảo trì cùng biên độ lãi suất số tiền này tại ngân hàng và chúng tôi cũng không biết nó được sử dụng vào việc gì khi dự án không có nhiều hạng mục phải bảo dưỡng thường xuyên như chung cư”
Thông tin trên tờ Ngày Nay cho biết, sau nhiều lần phản ánh của cư dân đến tháng 9/2020 CĐT đã có văn bản công khai số tiền trên. Cụ thể, dự án Melosa Garden đã bàn giao 566/567 căn nhà, thu về 34,5 tỷ đồng tiền quỹ bảo trì, lãi tiền gửi phát sinh là 2,6 tỷ đồng, tổng số tiền đến ngày 30/9/2020 là 37,2 tỷ đồng.
Trong khi đó, các chi phí vận hành khu dân cư như bảo vệ, điện nước, chi phí điều hành, vệ sinh, kiểm soát côn trùng, chăm sóc cảnh quan, thu gom rác thải,... đã chi là 5,1 tỷ đồng nhưng số tiền này người dân phải đóng góp mà không sử dụng quỹ bảo trì.
Sự việc chủ đầu tư Melosa Garden “tận thu” phí bảo trì đối với trường hợp khu dân cư khiến dư luận đặc biệt chú ý bởi tiền lệ này rất hiếm.