Dưới đây là những sai lầm tôi từng mắc, hoặc suýt mắc, và mong bạn không phải học bằng cách đau ví như tôi.

1. Mua vì cảm xúc, không vì nhu cầu thực

Căn nhà đầu tiên tôi xem có ban công siêu xinh, sàn gỗ thơm mùi mới, và “chủ nhà thân thiện”. Tôi xiêu lòng ngay buổi đầu, dù nó cách chỗ làm của tôi… 12 km. Sau 3 tháng sống cảnh kẹt xe, về nhà lúc 9h tối, tôi mới cay đắng nhận ra: đẹp thôi chưa đủ, nhà phải phù hợp với nhịp sống hàng ngày của bạn.

Cách tránh: Trước khi xem nhà, hãy viết ra 3 ưu tiên hàng đầu (ví dụ: gần chỗ làm, an ninh tốt, gần trường con học). Dùng danh sách đó để “kiềm chế cảm xúc”.

2. Không tìm hiểu kỹ pháp lý

Có một lần, tôi suýt đặt cọc mua một căn nhà có “sổ chung” – tức là đứng tên nhiều người. Nghe chủ nhà nói “mua vẫn sang tên bình thường”, tôi tin. May mà hỏi thêm môi giới khác và tra lại thông tin, tôi mới biết thủ tục rất phức tạp và rủi ro cao.

Cách tránh: Chỉ mua nhà có sổ đỏ/sổ hồng riêng, không tranh chấp, không bị quy hoạch. Có thể thuê luật sư hoặc nhờ văn phòng công chứng kiểm tra giúp.

3. Quá tự tin vào khả năng tài chính

Tôi từng “cố” mua căn hộ vượt quá khả năng tài chính, nghĩ rằng “vay rồi trả từ từ”. Nhưng sau đó là chuỗi ngày áp lực trả nợ, cắt bớt chi tiêu, không dám đi chơi, không dám hỏng xe. Tôi sống trong nhà mình, nhưng lúc nào cũng… không thoải mái.

Cách tránh: Chỉ nên vay tối đa 50–60% giá trị căn nhà. Tiền trả góp mỗi tháng nên <40% thu nhập gia đình để vẫn giữ chất lượng sống.

4. Không khảo sát xung quanh vào giờ cao điểm

Nhiều người (trong đó có tôi) chỉ đi xem nhà vào cuối tuần, lúc khu phố yên tĩnh, ít xe cộ. Nhưng đến khi dọn vào ở mới phát hiện: sáng nào cũng kẹt xe, tối thì karaoke hàng xóm nổ như hội chợ.

Cách tránh: Hãy đi khảo sát khu vực vào giờ cao điểm (sáng sớm, chiều tan tầm, buổi tối). Hỏi thêm hàng xóm xung quanh để có cái nhìn thực tế nhất

5. Bỏ qua chi phí phát sinh

Tôi từng nghĩ “mua xong là xong”. Nhưng rồi mới vỡ lẽ: còn tiền sang tên, thuế, phí bảo trì, lắp đặt đồ nội thất, chi phí chuyển nhà… Tất cả đội lên hàng trăm triệu.

Cách tránh: Dự trù thêm 10–15% chi phí phát sinh ngoài giá mua nhà. Đừng để cạn túi khi vừa ký xong hợp đồng.

Kết luận

Mua nhà lần đầu giống như “trận đấu lớn” đầu đời – ai cũng bỡ ngỡ, nhưng càng chuẩn bị kỹ thì càng đỡ mất mát. Đừng vội, đừng bị cảm xúc dẫn lối, và quan trọng nhất là: hãy mua căn nhà phục vụ cuộc sống của bạn, chứ đừng để bạn phải xoay theo căn nhà.

ST