Nếu có, thì tin mới từ ngày 1/7/2025 sẽ khiến bạn phải suy nghĩ lại trước khi “hóa vàng” ở chung cư. Bởi hành vi tưởng chừng vô hại này sắp sửa bị “tuýt còi” với mức phạt lên tới 50 triệu đồng. Mức phạt đủ để mua một chiếc xe máy xịn hay vài năm tiền phí dịch vụ chung cư!
Vì sao đốt vàng mã lại bị “trảm”?
Người Việt từ xưa đến nay vốn rất coi trọng tín ngưỡng tâm linh, nhất là mỗi dịp rằm, mùng một, hay lễ tết, giỗ chạp. Trong số đó, đốt vàng mã là một hình thức bày tỏ lòng thành với người đã khuất. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện đại, nhất là ở môi trường đô thị và đặc biệt là các khu chung cư cao tầng, việc đốt vàng mã lại là mối nguy tiềm ẩn cho an toàn phòng cháy chữa cháy.
Đã có không ít vụ cháy ở chung cư xảy ra vì một tàn lửa nhỏ từ bát nhang, lư hương hay vàng mã bị đốt không đúng chỗ, không đúng cách. Những mảnh tro nhẹ như cánh chuồn chuồn nhưng có thể khiến báo cháy kêu inh ỏi, làm cư dân nháo nhào chạy cầu thang thoát hiểm, trẻ em khóc ré, người già thì hốt hoảng, ban quản lý cũng “toát mồ hôi hột” vì phải xử lý hàng loạt cuộc gọi phàn nàn.
Mức phạt được "nâng cấp" sau 1/7
Liên quan đến vấn đề này, Chính phủ đã ban hành Nghị định 106/2025/NĐ-CP vào ngày 15/5/2025 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.
Cụ thể, theo nội dung quy định, các hành vi sử dụng lửa, nguồn nhiệt không đúng nơi quy định sẽ bị xử phạt như sau:
-Từ 5 - 10 triệu đồng nếu dùng nguồn lửa không đảm bảo khoảng cách an toàn (Mức phạt hiện nay đối với hành vi này chỉ từ 300.000-500.000 đồng).
- Từ 20 - 25 triệu đồng nếu đốt lửa tại nơi có biển cấm, hoặc thực hiện công việc hàn, cắt… mà không có biện pháp phòng cháy chữa cháy. (Hiện nay mức phạt dành cho hành vi này từ 3 - 5 triệu đồng).
Đặc biệt, nếu hành vi gây cháy (dù chưa đến mức bị xử lý hình sự), mức phạt cá nhân vi phạm sẽ phạt tiền đến 50 triệu đồng và tổ chức vi phạm sẽ lên đến 100 triệu đồng tùy từng trường hợp.
Thử tưởng tượng, đốt vàng mã để cầu bình an, mà cuối cùng lại… mất tiền oan, chưa kể nguy cơ gây họa cho cả tòa nhà. Đó gọi là “tâm linh không đúng cách", hậu quả cực đắt.
Từ phong tục đến thực tế đô thị: đã đến lúc cần thay đổi
Việc thờ cúng, tưởng niệm người thân là một nét đẹp văn hóa cần giữ gìn. Nhưng cách thể hiện tín ngưỡng cũng cần thích ứng với hoàn cảnh. Ở nhà mặt đất, có thể đốt vàng mã ngoài sân, có người trông nom, có nước tưới nếu cần dập lửa. Nhưng ở chung cư, mọi không gian đều khép kín, hệ thống phòng cháy chữa cháy được thiết kế cực kỳ nhạy để đảm bảo an toàn, nên chỉ một làn khói cũng có thể kích hoạt hệ thống báo cháy toàn tòa nhà.
Nhiều cư dân vẫn còn quan niệm “đốt chút mà”, “mình cẩn thận là được”, nhưng đã sống trong cộng đồng thì hành vi cá nhân cần đặt trong bối cảnh tập thể. Một chút bất cẩn có thể gây ảnh hưởng đến hàng trăm hộ dân.
Ý thức cư dân là ngọn lửa an toàn thực sự
Có một thực tế không thể chối cãi: các chung cư hiện đại đang ngày càng nhiều, từ loại cao cấp đến bình dân, từ nội thành đến vùng ven. Khi không gian sống trở nên dày đặc, thì chỉ một hành vi thiếu kiểm soát nhỏ cũng có thể tạo hiệu ứng domino khôn lường.
Chính vì thế, quy định mới không chỉ là “đánh vào túi tiền” mà còn là cách nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống có trách nhiệm. Không ai cấm thờ cúng, nhưng thay vì đốt vàng mã bừa bãi, tại sao không:
- Dùng vàng mã “ảo” – các app cúng online giờ không thiếu (vừa văn minh, vừa tiết kiệm)
- Cúng bằng lòng thành: thực tế, nhiều nhà chùa và chuyên gia tôn giáo cũng đã khuyến cáo nên bỏ dần thói quen đốt quá nhiều vàng mã.
- Chuyển sang hình thức cúng đơn giản, nến điện, trái cây, hoa tươi, một nén hương thơm, vậy là đủ.
Hãy tưởng tượng một tòa chung cư mà ai cũng biết nghĩ cho nhau, cư xử đúng mực, thì chắc chắn cuộc sống sẽ yên bình, không còi báo cháy đêm khuya, không cảnh cãi vã vì “ai đốt vàng mã làm tôi giật mình”.
Tín ngưỡng là điều thiêng liêng, nhưng đốt vàng mã bừa bãi trong chung cư lại là trò chơi với lửa. Từ 1/7/2025, nếu không muốn mất tiền “oan ức”, cư dân chung cư hãy lưu ý: chọn cách cúng phù hợp, đừng để việc làm tâm linh lại trở thành… sai phạm hành chính.
Câu chuyện văn hóa đô thị bắt đầu từ những hành vi rất nhỏ như thế. Vậy nên, trước khi châm lửa cho một xấp giấy vàng, hãy nhớ: “Hóa vàng đúng nơi – Lòng thành vẹn tròn – Túi tiền nguyên vẹn!”.