Dự án này có vốn khoảng 260 tỷ, quy mô hơn 160.000 m² ở khu Mũi Né – trước đây thuộc Phan Thiết, giờ nằm trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Nghe quy hoạch mà tưởng như xây luôn một thành phố ven biển thu nhỏ: chung cư, khách sạn 3 sao, biệt thự, công viên biển, cầu vượt… kiểu “đủ món ăn để dọn tiệc cư dân”.
Nhưng mà theo giấy điều chỉnh ngày 11/09/2019, dự án phải hoàn thành trong 12 tháng thôi. Ấy vậy mà đến lúc Thanh tra tỉnh Lâm Đồng xuống kiểm tra, nó đã chậm hơn 11 năm. 11 năm đó, dài bằng cả một vòng đời GenZ từ sinh viên đến lúc đi làm vài năm đầu, dài hơn cả một chu kỳ thị trường, dài đến mức người góp vốn chắc cũng đã đổi số điện thoại, đổi chỗ ở, đổi cả giấc mơ an cư rồi.
Điều khiến mình băn khoăn nhất là đất dự án vốn là đất cây lâu năm, nhưng chủ đầu tư vẫn san lấp, mở đường nội bộ, làm hệ thống điện - nước - chiếu sáng, lắp trạm biến áp, xây công viên, hồ cảnh quan, dựng nhà mẫu… mà tất cả đều không có giấy phép xây dựng và sai mục đích sử dụng đất. Sai phạm này từng bị Bộ TN&MT nhắc nhở từ 2018, nhưng mọi thứ vẫn tiếp diễn. Mình thấy nó giống như chuyện bạn vẽ một bản thiết kế 3D lung linh trên máy, nhưng quên ấn “Save” cho phần nền móng tới lúc in ra xây thật thì file báo lỗi từ đầu.
Còn chuyện tiền, đây mới là phần đau đầu. Khi dự án chưa đủ điều kiện huy động vốn, chủ đầu tư vẫn ký gần 200 hợp đồng góp vốn, tổng giá trị xấp xỉ 230 tỷ, kiểu bán “nhà trên giấy”. Mà “nhà trên giấy” thì bản chất nó giống một lời hứa được in thành PDF chưa có chữ ký thực thi, nhìn thì rõ ràng mà không có quyền sử dụng thật sự cho người nhận. Thế là đơn thư khiếu nại gửi về UBND tỉnh Lâm Đồng dồn dập, cũng dễ hiểu vì người ta không sợ thiếu nhà, người ta sợ thiếu đường ra khi kẹt vốn.
Chủ tịch HĐTV đứng tên dự án sinh năm 2001, nắm 30% vốn tại Công ty TNHH Đầu tư Sài Gòn. Công ty này thành lập năm 2002, vốn điều lệ 90 tỷ, cơ cấu gồm Huỳnh Hồng Ngọc 60%, Võ Phương Lâm 10%, và ông Hảo 30% kiêm luôn đại diện pháp luật, nhưng chỉ tiếp quản vị trí Chủ tịch từ 11/2024. Ở đây mình thấy có điểm nghịch lý thú vị: doanh nghiệp thì có tuổi đời dày hơn cả tuổi của Chủ tịch đương nhiệm, còn dự án thì lại “non tiến độ” một cách khó tin.
Phần mà mình để ý nữa là nghĩa vụ tài chính: chủ đầu tư đã nộp 261,7 tỷ tiền chuyển mục đích sử dụng đất và hơn 6 tỷ tiền thuê đất, tổng hơn 267 tỷ. Nhưng tới giờ Thuế tỉnh Lâm Đồng vẫn chưa tổng hợp được khoản tiền chậm nộp. Tức là tiền đã vào nhưng dòng thời gian chưa khớp, như chuyển khoản thành công mà hệ thống chưa cập nhật lịch sử giao dịch.
Kết luận của Thanh tra tỉnh Lâm Đồng chỉ ra một chuỗi sai phạm chồng sai phạm: chậm 11 năm, xây trái phép, dùng sai mục đích đất, huy động vốn khi chưa đủ điều kiện và không tuân thủ quy định về đầu tư – đất đai – xây dựng. Kiến nghị cuối được gửi lên UBND tỉnh để báo cáo Ban Chỉ đạo 751 xem xét gỡ vướng pháp lý.
Làm dự án lớn không khó, làm dự án đúng cam kết mới là chuyện hiếm. Và đã đến lúc người mua cũng phải đọc pháp lý kỹ như đọc hợp đồng, đọc báo cáo, đọc cả hàm ẩn rủi ro phía sau những con số đẹp. Bất động sản không có nút “Undo”, mà mỗi sai sót đều kéo người thật – tiền thật – cảm xúc thật vào một hành trình dài hạn không ai muốn. Vì thế mới nói, nhà đẹp chỉ là lớp sơn, pháp lý chắc mới là cái khung chịu lực thật sự của mọi giấc mơ an cư.