Dưới đây là những kinh nghiệm của chị Hồng Ánh, 35 tuổi, hiện sống tại TPHCM đúc kết được sau khi đã mua đi bán lại vài miếng đất ở ngoại thành.

Vợ chồng tôi cùng tuổi, cưới nhau năm 2010. Trước đây, tôi là nhân viên kinh doanh, ngoài ra còn bán hàng online. Chồng tôi là kỹ sư điện công nghiệp nhưng công việc bấp bênh, thường xuyên phải thay đổi chỗ làm, dù vậy trung bình mỗi tháng anh kiếm được khoảng 15 triệu. Hai vợ chồng vẫn để dành ra được khoảng 20 - 30 triệu/tháng.

Năm 2011, chúng tôi sinh con đầu lòng. Chồng tôi thấy ở nhà chỉ có mẹ già (anh là con một), vợ mới sinh nên anh xin nghỉ không đi công trình nữa, ở nhà phụ vợ bán hàng online và chăm sóc con cái. May mắn là bố mẹ hai bên đều có thu nhập nên chúng tôi không phải phụ cấp. Chúng tôi cũng ở nhà bà nội nên không tốn tiền thuê nhà.

Ba mẹ tôi vẫn hay nói, có tiền dư thì nên mua đất, vì chỉ người đẻ thêm chứ đất không đẻ thêm. Khi cần mua, có thể vay mượn một chút rồi tiết kiệm trả nợ sau, không nên chờ đến khi đủ tiền vì có thể lúc ấy thứ mình muốn mua đã tăng giá, mình mua không nổi.

Vì thế, năm 2010, mẹ tôi có một miếng đất 270m2 ở Bình Dương, định cho tôi và chị gái, nhưng chị tôi đang ở nước ngoài, nên vợ chồng tôi gom hết tiền vàng sau cưới được 50 triệu, trả cho chị để lấy đứt miếng đất. Tuy nhiên, miếng đất ở xa quá, cách TP HCM khoảng 100km, nên sau này khi chúng tôi cần vốn, không bán được, đất cứ để đó.

Từ đó, chúng tôi rút ra kinh nghiệm: không mua đất xa xôi quá, đi lại quản lí khó khăn, thông tin kém, phát triển chậm, tính thanh khoản rất thấp.

Sau quá trình làm việc điên cuồng và tiết kiệm, cuối năm 2012, chúng tôi để dành được 160 triệu, nên đi mua một miếng đất dự án 90m2 sau chợ Đức Hòa (Long An), có sổ hồng đầy đủ, định bán sang tay kiếm lời nhưng mãi không bán được. Nguyên do là nhà đầu tư mua một miếng đất lớn để chia lô bán nên đường đi nội bộ trong khu vực miếng đất lớn đó không có trên bản đồ xã, sau này xây nhà sẽ không hoàn công được. Vì vậy khách đến xem rất nhiều nhưng không mua.

Từ đó, chúng tôi lại có thêm kinh nghiệm là không mua loại đất chia lô bán kiểu này mà chỉ mua đất và nhà ở của người dân. Thất bại này là do chúng tôi không đầu tư thời gian để tìm hiểu rõ quy hoạch và tình hình thực tế của miếng đất.

Vậy là 2 miếng đất bị trùm mền còn tiền vốn của chúng tôi trở về 0.

Đến giữa năm 2015, khi đã để dành được 700 triệu, chúng tôi mới lại quay trở lại mua đất. Sau một tháng tham khảo giá đất ở 2 khu vực Vĩnh Lộc A và Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh, chúng tôi mua được miếng đất 145m2 có hai mặt tiền, giá 1,1 tỷ. Chúng tôi thế chấp nhà đang ở (của mẹ chồng cho) vay ngân hàng 400 triệu. Mới đầu chúng tôi định giữ miếng đất để dành nhưng sau 1 năm, có người hỏi mua thấy lãi nên lại bán, được 1 tỷ 430 triệu.

Sau vụ mua bán này, chúng tôi rút được kinh nghiệm: liên kết với ngân hàng rất có lợi vì mình chủ động về tài chính và quan trọng là mình được ngân hàng kiểm tra pháp lý của miếng đất miễn phí, không lo mua nhầm đất bị quy hoạch treo. Kinh nghiệm kế tiếp là chọn gói tín dụng linh hoạt, ở đây chúng tôi chọn gói mua nhà 20 năm và trong tháng trả cả gốc và lãi lên đến 20 triệu thì không bị phạt. Như vậy mình sẽ không bị áp lực trả ngân hàng hàng tháng cao, phòng ngừa tình trạng làm ăn đình trệ. Chỉ vay ngân hàng số tiền trong khả năng chi trả. Kinh nghiệm nữa là cần quyết đoán mua nhanh nhẹn và phải mua ở nơi cần bán, nên mua đất ở nơi đẹp cho dù giá cao hơn chút như thế sẽ dễ bán và mức độ lời sẽ nhanh hơn. Và nên mua đất có sổ hồng.

Tháng 4/2016, tôi xin nghỉ việc công ty, ở nhà kinh doanh tự do, được bảo hiểm xã hội trả 80 triệu. Sau khi bán miếng đất 145m2 nói trên, chúng tôi bán nốt miếng đất ở Đức Hòa với giá 190 triệu, gom hết tiền nghỉ việc, tiền tiết kiệm được 1,85 tỷ đi mua một nhà xưởng giá 2,1 tỷ. Số tiền thiếu, chúng tôi lại vay ngân hàng. Chúng tôi cho thuê xưởng một thời gian được 7-8 triệu/tháng thì không có người thuê nên muốn bán. Chúng tôi gặp phải người mua sành sỏi trong việc kinh doanh đất nên nghe anh ta thuyết phục đã đồng ý để cho anh ta thanh toán chậm trong 3 tháng. Sau khi chúng tôi nhận cọc của anh ta thì giá đất tăng chóng mặt. Chúng tôi đi tìm mua đất, gặp nhiều miếng ưng ý nhưng không mua được vì chủ đất không chấp nhận cho thanh toán chậm. Có những miếng đất, căn nhà chúng tôi rất thích, chỉ sau 10 ngày đã tăng giá 10-20% mà chúng tôi không thể mua vì chưa nhận được tiền bán xưởng.

Sau cuộc mua bán này, chúng tôi rút ra được kinh nghiệp để đời: khi mua nhà đất nên kéo dài thời gian thanh toán càng lâu càng tốt, nhưng khi bán thì nên rút ngắn thời gian thanh toán càng nhanh càng tốt.

Các kinh nghiệm này đã giúp ích nhiều cho vợ chồng tôi khi hợp tác mua đất chung với những người khác sau này.

Cre: Hồng Ánh