Tại dự án nhà ở xã hội của Công ty TNHH Phát triển Đô thị và Xây dựng 379, UBND tỉnh Thái Bình đưa cả diện tích bãi đỗ xe, diện tích đất ở thương mại để tính 20% diện tích đất thương mại được miễn tiền sử dụng đất.

Giao đất không qua đấu giá

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) Nguyễn Văn Thanh vừa ký thông báo Kết luận thanh tra trách nhiệm của Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại tố cáo và phòng chống tham nhũng (thời kỳ từ năm 2011-2016) và đất đai, môi trường (thời kỳ từ năm 2006-2016).

TTCP đã chỉ ra hàng loạt sai phạm trong quá trình quản lý, sử dụng đất đai và triển khai một số dự án lớn trên địa bàn tỉnh Thái Bình.

Tại dự án khu đô thị Tây Quốc lộ 10 (huyện Đông Hưng), theo các hợp đồng vay vốn và thanh toán cho nhà thầu thi công thì UBND huyện Đông Hưng đã huy động số tiền 50,33 tỷ đồng, tương ứng với diện tích 40.762m2 đất phải bàn giao cho các công ty đã ứng vốn. 

“Việc giao đất không thông qua đấu giá là vi phạm Điều 62 Nghị định 181/2004 của Chính phủ và Điều 58 Luật Đất đai 2003”, TTCP nêu.

Cơ quan đề nghị tiếp tục kiểm tra, làm rõ việc quản lý, sử dụng số tiền 50,33 tỷ đồng của huyện Đông Hưng nhận từ các công ty góp vốn và nhà thầu thi công liên quan quá trình thực hiện dự án.

TTCP cho biết, đến thời điểm thanh tra, phần diện tích 12,789ha đất còn lại của dự án, UBND tỉnh Thái Bình chưa giao cho chủ đầu tư là liên danh Công ty Phú Hưng - Lam Sơn để hoàn chỉnh hạ tầng, dẫn đến chậm tiến độ đầu tư của dự án.

TTCP chỉ rõ trách nhiệm thuộc các Sở: Tài chính, Tài nguyên Môi trường và UBND huyện Đông Hưng; trách nhiệm chung thuộc UBND tỉnh.

Còn tại dự án xây dựng và kinh doanh hạ tầng chợ Kỳ Bá (TP Thái Bình), TTCP cũng cho biết đến thời điểm thanh tra chưa thực hiện các thủ tục về đất đai, chưa thực hiện các nghĩa vụ tài chính về đất đai, chưa thực hiện các thủ tục về đầu tư, xây dựng, chưa có giấy phép xây dựng, nhưng thực tế đã thi công xong phần hạ tầng kỹ thuật, xây thô xong phần shophouse và các ki-ốt.

Ở dự án đầu tư xây dựng cụm dân cư và trung tâm thương mại tổ 34 (phường Trần Lãm, TP Thái Bình) do Công ty Cổ phần Phát triển đầu tư Hà Nội làm chủ đầu tư, TTCP chỉ ra việc chủ đầu tư đã ký hợp đồng bán nhà cho khách hàng khi chưa làm các thủ tục về đất đai, chưa thực hiện các nghĩa vụ về tài chính với nhà nước.

Đồng thời, công ty này ra quyết định giao đất và đã ký hợp đồng bán nhà cho khách hàng từ năm 2005, nhưng không thực hiện các nghĩa vụ tài chính với nhà nước tại năm 2005. Đến năm 2010, UBND tỉnh Thái Bình cho phép đơn vị thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai với giá tiền sử dụng đất đã xác định từ năm 2005 là vi phạm Luật Đất đai 2003.

Đưa cả bãi đỗ xe, đất ở thương mại tính diện tích 20%

Không chỉ sai phạm ở các dự án thương mại, TTCP còn chỉ ra nhiều sai phạm tại các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Thái Bình.

Tại dự án nhà ở xã hội do Công ty TNHH phát triển đô thị và xây dựng 379 làm chủ đầu tư, TTCP phát hiện việc UBND tỉnh Thái Bình đưa cả diện tích bãi đỗ xe và diện tích đất ở thương mại để tính 20% diện tích đất thương mại được miễn tiền sử dụng đất là không đúng quy định của pháp luật.

Thêm vào đó, chủ đầu tư được giao đất từ năm 2009, nhưng cho đến năm 2017, cơ quan chức năng tỉnh Thái Bình mới xác định tiền sử dụng đất của dự án phải nộp. TTCP khẳng định việc này là vi phạm Thông tư 76/2014 của Bộ Tài chính.

Trong khi tại dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội Thái Bình (HUD2) tại TP. Thái Bình, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ, diện tích đất xây dựng nhà ở xã hội là 1.561m2 nhưng tỉnh cho miễn tiền sử dụng đất với diện tích 879m2 là không đúng quy định.

Đáng chú ý, tại dự án nâng bãi ổn định đê biển số 8 từ Km26+700 đến Km31+700 huyện Thái Thuỵ, kết hợp tạo mặt bằng để phát triển công nghiệp và dịch vụ và dự án nắn tuyến đê biển số 8 từ Km26+700 đến Km 31+700 kết hợp giao thông huyện Thái Thuỵ, UBND tỉnh Thái Bình đã giao triển khai thực hiện các dự án, ứng vốn cho các nhà thầu thi công, trong khi chưa thực hiện đầy đủ thủ tục về đất đai theo quy định.

Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ chưa cho phép chuyển đổi trên 149ha rừng phòng hộ, chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất thực hiện dự án, chưa phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, chưa phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ đối với đất nuôi trồng thuỷ sản của các hộ dân, diện tích trên hơn 170ha.

TTCP cũng cho biết, với dự án này UBND tỉnh đã chủ động khắc phục trước thời điểm thanh tra.

Loạt dự án dân cư chậm tiến độ

Tại kết luận thanh tra này, TTCP còn chỉ ra nhiều sai phạm trong việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý và sử dụng đất của cơ quan nhà nước, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh.

Quá trình thanh tra cho thấy, dự án khu dân cư Nguyễn Đức Cảnh (thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thuỵ), UBND huyện Thái Thuỵ đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và chi trả một phần tiền cho người dân nhưng không ban hành quyết định thu hồi đất đến từng cá nhân, hộ gia đình (năm 2005) dẫn đến khiếu nại.

Dự án chậm tiến độ kéo dài nhiều năm do vướng mắc về giải phóng mặt bằng và UBND huyện Thái Thuỵ không bố trí được tài chính để thự hiện dự án.

Ngày 3/8/2016, tỉnh Thái Bình đã giao liên danh Công ty Cổ phần Sản xuất xuất nhập khẩu Phú Hưng và Công ty Cổ phần Lam Sơn Thái Bình làm chủ đầu tư, trong khi chưa xử lý việc đã giao UBND huyện Thái Thụy làm chủ đầu tư trước đây là chưa tiến hành các thủ tục theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Tại dự án khu quy hoạch dân cư phường Kỳ Bá (TP. Thái Bình) do Công ty TNHH phát triển đô thị và xây dựng 379 làm chủ đầu tư đến thời điểm thanh tra chưa được giao đất và chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Còn tại dự án xây dựng, chỉnh trang khu tập thể 4-5 tầng phường Lê Hồng Phong (TP Thái Bình) do Công ty cổ phần xây dựng và phát triển hạ tầng đô thị BID Việt Nam (BID Group) làm chủ đầu tư, quá trình lập hồ sơ để thực hiện có một số thiếu sót, vi phạm về trình tự, thủ tục.

Trong đó, UBND tỉnh Thái Bình chấp thuận chủ trương điều chỉnh quy hoạch xây dựng khu vực thực hiện dự án với nội dung chuyển đổi chức năng sử dụng đất từ đất công trình công cộng sang đất ở khi chưa thực hiện đầy đủ các bước để điều chỉnh là chưa phù hợp với quy định.

Chủ đầu tư BID Group chưa lập để trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch theo chỉ đạo của UBND tỉnh đã làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của 34 hộ dân (mặt đường phố Lê Quý Đôn và Trần Hưng Đạo), tiềm ẩn phát sinh khiếu kiện của các hộ dân này.

Kết luận khẳng định, UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi của nhà đầu tư trong khi nhà đầu tư BID Group chưa lập quy hoạch điều chỉnh quy hoạch tổng mặt bằng là chưa phù hợp với quy định của Chính phủ.

UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt hồ sơ đề xuất thực hiện dự án khi chưa có chấp thuận chủ trương đầu tư của HĐND tỉnh Thái Bình là chưa phù hợp quy định; phê duyệt đưa khoản chi phí dự phòng trong tổng mức đầu tư với số tiền gần 15,7 tỷ đồng là chưa đúng quy định của Bộ Tài chính.

Với những sai phạm trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình tổ chức thực hiện và yêu cầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ khi để xảy ra các sai phạm nêu trên.

Mới đây, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình đồng ý với kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Phó Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình tổ chức thực hiện nghiêm túc các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ; tập trung xử lý, khắc phục những vi phạm trong quá trình thực hiện các dự án, xử lý triệt để các vi phạm về đất đai.

Đồng thời, yêu cầu Chủ tịch tỉnh Thái Bình phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện kết luận thanh tra trước ngày 31/12/2019.