Chuẩn bị đầu tư: 6 năm chưa xong
Ngày 28/11/2014, Tỉnh ủy Thái Nguyên có văn bản số 1510-TB/TU về việc: Thông báo kết luận của Thường trực tỉnh ủy về Dự án đầu tư Khu đô thị Nam Thái, huyện Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên (Dự án KĐT Nam Thái). Theo đó, đồng ý chủ trương chấp thuận cho Công ty TNHH tư vấn Đầu tư và Phát triển Đông Nam Á được nghiên cứu, khảo sát, lập dự án KĐT Nam Thái theo đề nghị của UBND tỉnh Thái Nguyên tại văn bản số 2830/UBND-TH ngày 15/10/2014, đồng thời giao UBND tỉnh chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng, huyện Phổ Yên (nay là thị xã) và các cơ quan liên quan hướng dẫn Công ty TNHH tư vấn Đầu tư và Phát triển Đông Nam Á nghiên cứu, khảo sát, lập dự án theo đúng quy định hiện hành của Nhà nước.
Thành lập được hơn 1 năm, Công ty Đông Nam Á được giao nghiên cứu, khảo sát, lập, thực hiện dự án Khu đô thị Nam Thái hơn 4200 tỷ ở Phổ Yên, Thái Nguyên.
Cũng trong ngày 28/11/2014, UBND tỉnh Thái Nguyên có Văn bản số 3313/UBND-TH chấp thuận chủ trương nghiên cứu, khảo sát, lập và thực hiện dự án KĐT Nam Thái. Theo đó, Dự án KĐT Nam Thái có diện tích chiếm đất là 195,4ha với mục tiêu xây dựng một KĐT mới hiện đại, tiên tiến, hoàn chỉnh, đồng bộ đầy đủ chức năng. Dự án có tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 4281,708 tỷ đồng.
Về tiến độ thực hiện Dự án: Quý IV/2014 - Giai đoạn chuẩn bị đầu tư, từ Quý I/2015 đến Quý II/2018 – Đầu tư thực hiện giai đoạn 1 (khoảng 100ha), từ Quý II/2018 đến Quý IV/2021 – Đầu tư thực hiện giai đoạn 2 (khoảng 95,4ha còn lại): vừa khai thác giai đoạn 1, vừa đầu tư giai đoạn 2, Quý I/2022: Hoàn thiện, đưa dự án vào khai thác sử dụng một cách đồng bộ.
Tuy nhiên, ngay sau đó, Dự án này liên tục được các cơ quan chức năng điều chỉnh chủ trương cho nghiên cứu, khảo sát, lập và thực hiện Dự án.
Cụ thể: ngày 26/10/2015, UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành văn bản số 2938/QĐ-UBND Về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chi tiết KĐT Nam Thái.Theo đó, trong phân khu chức năng có đất cơ quan cho khối các đơn vị hành chính – chính trị của thị xã trong tương lai (khối liên cơ quan Thị ủy, HĐND – UBND, Công an Thị xã, Thị đội), trong đó, khu đất quân sự (dành để xây Thị đội) là 25.271m2 (chiếm 1,29%). Kèm theo Quyết định 2938, UBND tỉnh cũng ban hành Quy định quản lý theo đồ án Điều chỉnh quy hoạch chi tiết KĐT Nam Thái.
Ngày 28/4/2017, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thái Nguyên có văn bản số 826/SKHĐT-ĐKKD đề nghị Công ty Đông Nam Á bổ sung, chỉnh sửa hồ sơ Dự án KĐT Nam Thái đối với một số nội dung quan trọng.
Trong quá trình thẩm định chủ trương đầu tư Dự án, về khía cạnh tài chính, ngày 27 tháng 12 năm 2016, tại văn bản số 4710/STC-QLG, Sở Tài chính Thái Nguyên khẳng định Công ty Đông Nam Á đủ điều kiện để thực hiện Dự án. Gần một năm sau, ngày ngày 15 tháng 12 năm 2017, tại văn bản số 4813/STC- QLGCS, Sở Tài chính một lần nữa khẳng định Công ty Đông Nam Á đảm bảo năng lực tài chính để thực hiện dự án, đồng thời Sở này đồng ý với đề xuất thực hiện Dự án của Chủ đầu tư.
Chưa biết năng lực, kinh nghiệm thực tế ra sao, nhưng chỉ sau hơn một năm thành lập (từ ngày 11/7/2013 tới ngày 28/11/2014), Công ty Đông Nam Á đã UBND tỉnh Thái Nguyên trao niềm tin để nghiên cứu, khảo sát, lập và thực hiện dự án KĐT Nam Thái với mức kinh phí khủng lên tới hơn 4200 tỷ đồng.
Tưởng chừng như Dự án sẽ sớm hoàn thiện hồ sơ chuẩn bị đầu tư trình cấp có thẩm quyền phê duyệt thì ngày 20/2/2019 Công ty Đông Nam Á có Công văn số 2002/KN-ĐNA gửi Thủ tướng Chính phủ về dự án này. Ngày 5/4/2019, Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 449/PC-VPCP gửi UBND tỉnh Thái Nguyên để xem xét và trả lời Công ty Đông Nam Á.
Nhiều bất thường
Theo quy định hiện hành, Dự án KĐT Nam Thái có quy mô sử dụng đất là 195,4ha, nên thuộc thẩm quyền phê duyệt chấp thuận đầu tư của Thủ tướng, cơ quan thẩm định là Bộ Xây dựng, cơ quan trình hồ sơ thẩm định thuộc trách nhiệm UBND tỉnh Thái Nguyên.
Tuy nhiên, dù Dự án chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất của cấp có thẩm quyền, chưa được bàn giao đất… nhưng UBND thị xã Phổ Yên dường như khá “vội” trong việc thu hồi đất.
Văn bản 1510 của Tỉnh ủy cho phép nghiên cứu, khảo sát, lập Dự án, văn bản 3313 có thêm nội dung "thực hiện" Dự án.
Cụ thể: Ngày 3/3/2016, Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng và Quản lý dự án (Ban BTGPMB và QLDA) thị xã Phổ Yên đã ký với Công ty Đông Nam Á hợp đồng số 10/HĐ-GPMB về việc thực hiện công tác BTGPMB Dự án KĐT Nam Thái (kỳ đầu – 100ha) với giá trị là 10,0 tỷ đồng.
Cùng ngày 12/04/2016, UBND thị xã Phổ Yên ban hành Quyết định số 3380/QĐ-UBND và 3381/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB dự án: Xây dựng KĐT Nam Thái trên địa bàn phường Ba Hàng (xây dựng vị trí đóng quân Ban CHQS thị xã Phổ Yên).
Đến ngày 19/05/2016, UBND thị xã Phổ Yên cùng lúc ban hành 5 quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB gồm QĐ 3956/QĐ-UBND, 4004/QĐ-UBND (đợt 1), 4005/QĐ-UBND (đợt 2), 4021/QĐ-UBND (đợt 3) và 4017/QĐ-UBND (đợt 4). Với tổng kinh phí bồi thường GPMB đã được UBND thị xã Phổ Yên phê duyệt phương án là hơn 8 tỷ đồng, và đã hoàn thành công tác đền bù.
Mặt khác, đang trong thời gian nghiên cứu khảo sát, chủ đầu tư đã vội vã ký khá nhiều hợp đồng hợp tác kinh doanh cá nhân.
Phiếu thu việc huy động tiền vào Dự án của Công ty Đông Nam Á.
Cụ thể, theo nội dung 1 hợp đồng phóng viên ghi nhận được, thì nhà đầu tư sẽ góp vốn 3 tỷ đồng cho chủ đầu tư. Về thời gian góp vốn là 100% ngay khi ký hợp đồng. Về lợi nhuận, sau 6 tháng nhà đầu tư được chủ đầu tư trả cả gốc lẫn lãi là 9 tỷ đồng. Nếu sau 6 tháng, chủ đầu tư không trả được số tiền 9 tỷ nêu trên, chủ đầu tư sẽ trả cho nhà đầu tư bằng đất liền kề tại dự án Khu đô thị Nam Thái Nguyên với diện tích 1406m2 trên phần lô đất ký hiệu số II-LK2 (diện tích 4314m2) theo Quy hoạch 1/500 được phê duyệt...
Tới thời điểm hiện nay, Dự án vẫn chưa xong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, muộn gần 6 năm so với nội dung chấp thuận chủ trương nghiên cứu, khảo sát, lập dự án. Hậu quả của việc Chủ đầu tư sốt sắng đền bù là gì, và liệu Công ty Đông Nam Á có đủ năng lực để tiếp tục thực hiện Dự án, cũng như chính quyền địa phương có trách nhiệm như thế nào về những tồn tại hiện nay, đó là nội dung cần được cơ quan có thẩm quyền làm rõ.