Ký bổ sung hợp đồng chưa theo quy trình

Theo kết quả kiểm toán hoạt động chương trình nhà ở xã hội (NƠXH) của Hà Nội giai đoạn 2015-2018, KTNN cho biết, đến thời điểm kiểm toán (tháng 5/2019), thành phố chưa có văn bản hướng dẫn quy định cụ thể nào về tiêu chí xét duyệt theo thứ tự ưu tiên đối với các đối tượng có nhu cầu mua, thuê, thuê mua NƠXH. Việc xét duyệt thứ tự ưu tiên đối với các đối tượng có nhu cầu về NƠXH cơ bản vẫn thực hiện theo quy định của UBND TP Hà Nội từ năm 2010 tức là trước thời điểm Luật Nhà ở 2014 và Nghị định số 100 của Chính phủ có hiệu lực thi hành.

Cũng theo KTNN, quá trình tiếp nhận xét duyệt hồ sơ và việc tuân thủ trình tự, thủ tục của từng dự án vẫn còn nhiều tồn tại. Qua kiểm toán hồ sơ công khai các dự án NƠXH trên địa bàn 3 quận (Thanh Trì, Long Biên, Đông Anh) do Sở Xây dựng cung cấp, chỉ có 1/8 dự án NƠXH gửi hồ sơ cung cấp các thông tin liên quan đến dự án để công bố công khai tại Cổng thông tin điện tử của Sở theo quy định. Các dự án còn lại chỉ làm thủ tục công khai thông tin trước khi thực hiện mở bán.

Như tại dự án NƠXH lô đất 5.B2 tại khu NƠXH, nhà ở thấp tầng, nhà ở cao tầng thuộc khu tái định cư Đông Hội xã Đông Hội, huyện Đông Anh (dự án Eurowindow River Park) do Công ty TNHH Thăng Long làm chủ đầu tư chưa công bố công khai thông tin đối tượng khách hàng ký hợp đồng chính thức theo báo cáo của chủ đầu tư theo quy định.

Còn tại dự án Khu NƠXH tại ô đất B8.NOXH (dự án Hope Residences) do Công ty Cổ phần Phát triển nhà Phúc Đồng làm chủ đầu tư (phường Phúc Đồng, quận Long Biên) thực hiện ký bổ sung 179 hợp đồng mà chưa thực hiện theo quy trình báo cáo Sở Xây dựng, đăng tải thông tin, xét duyệt hồ sơ theo quy trình tại Nghị định số 100 của Chính phủ.

Chưa kiểm tra việc bán nhà ở xã hội cho người giàu

Đánh giá về việc phối hợp của các cơ quan chức năng trong việc phát hiện xử lý đối với các trường hợp vi phạm muc đích sử dụng NƠXH, KTNN chỉ ra rằng, các quy định hiện hành chưa rõ về trách nhiệm theo dõi, phát hiện và xử lý đối với các trường hợp vi phạm mục đích sử dụng, không đảm bảo giải quyết được đầy đủ các trường hợp vi phạm mục đích sử dụng, không để cập cơ chế phối hợp, trao đổi và cung cấp thông tin giữa các cơ quan chức năng (Sở Xây dựng, công an). Đồng thời không ràng buộc được trách nhiệm kiểm tra, giám sát của chủ đầu tư dự án NƠXH.

“Sở Xây dựng Hà Nội chưa cung cấp được các kế hoạch kiểm tra cũng như phát hiện xử lý trường hợp vi phạm mục đích sử dụng nhà ở xã hội theo chức năng nhiệm vụ được giao” – KTNN nêu.

Từ đó, Kiểm toán kiến nghị UBND TP chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan thanh, kiểm tra rà soát để đảm bảo các dự án nhà ở xã hội được sử dụng đúng mục đích. Bên cạnh đó, cần xử lý các đối tượng mua dưới dạng công chứng hợp đồng ủy quyền toàn diện hoặc đã có nhà, không phải thu nhập thấp vẫn được mua nhà xã hội.

Từ nhiều năm nay, báo chí từng phản ánh rất nhiều về tình trạng nhà ở xã hội được bán cho người giàu hoặc sai đối tượng, sau đó những người này bán lại và hưởng giá chênh.

Trên thực tế, việc xác định đối tượng được hưởng hỗ trợ NƠXH đã có những sự việc gây bức xúc trong dư luận. Một trong những vụ việc từng nổi đình nổi đám ở thủ đô đã được báo chí phản ánh là việc 3 người nhà Phó Tổng Giám đốc chủ đầu tư dự án NƠXH Rice City (KĐT Tây Nam Linh Đàm) được xét duyệt mua nhà tại dự án này.

Theo danh sách các đối tượng được xét duyệt mua NOXH đợt 2 tại dự án NƠXH Rice City có 3 người thân của ông Lục Minh Hoàn – Phó Tổng giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam (chủ đầu tư dự án) “lọt” vào danh sách gồm: bố đẻ, vợ và mẹ vợ ông Hoàn. Trong đó, trường hợp ông Lục Minh Kim (bố đẻ của bà Lục Thị Mai Trang – TGĐ và ông Lục Minh Hoàn - Phó TGĐ của BIC Việt Nam) - hộ khẩu thường trú tại số 12S, BT2-X2, Bắc Linh Đàm, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội, “lọt” vào danh sách các đối tượng đủ tiêu chuẩn được xét duyệt mua nhà ở xã hội đợt 2 tại dự án NOXH Rice City, là 1 trong 5 người (trên tổng số hơn 500 người) đạt số điểm số cao nhất (từ 96-100 điểm).

Khi Sở Xây dựng Hà Nội vào cuộc chủ đầu tư lấy lí do người mua nhà không nộp tiền nên bị cắt hợp đồng và trả lại hồ sơ, do đó không kịp photo hồ sơ của các đối tượng này để nộp cho Sở Xây dựng.

Tình trạng mua đi bán lại NƠXH chênh hàng trăm triệu đồng cũng không phải là chuyện lạ tại một số dự án thậm chí có căn hộ rao bán chênh tới nửa tỷ đồng.

Hay mới đây, ngay trong năm 2019, Văn phòng chính phủ đãcó văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo về việc kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động môi giới, mua bán nhà ở xã hội (NOXH) tại một số dự án trên địa bàn TP Hà Nội.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Xây dựng có văn bản gửi UBND TP Hà Nội về việc kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động môi giới, mua bán NƠXH trên địa bàn.

Nêu tại văn bản này, Bộ Xây dựng cho biết, theo phản ánh của báo chí, tại một số dự án NƠXH trên địa bàn TP Hà Nội như dự án NOXH Ecohome 3 (phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm); dự án NOXH 282 Nguyễn Huy Tưởng (quận Thanh Xuân)… có hiện tượng các cá nhân môi giới, sàn giao dịch bất động sản thực hiện môi giới mua bán NƠXH và thu tiền chênh lệch trái quy định.

Cụ thể, tại các dự án này chi phí hướng dẫn, hỗ trợ làm hồ sơ và cam kết sẽ được mua NƠXH là hàng chục triệu đồng. Chi phí để khách hàng mua được căn góc, vị trí đẹp chênh so với giá bán gốc hàng trăm triệu đồng. Trường hợp mua lại NƠXH thì phải trả tiền chênh khoảng 4 - 6 triệu/m2, tương đương mỗi căn hộ chênh lệch so với giá gốc khoảng 400 triệu đồng.

Bộ Xây dựng chỉ rõ: Các hành vi nêu trên là trái với các quy định hiện hành về đối tượng, điều kiện, trình tự, thủ tục mua bán NƠXH, đã được quy định cụ thể trong Luật Nhà ở 2014, Nghị định, thông tư đã được ban hành.

Do vậy, Bộ Xây dựng đề nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo Sở Xây dựng và các cơ quan chức năng địa phương tổ chức kiểm tra hoạt động giao dịch, mua bán NƠXH tại các dự án trên địa bàn để chấn chỉnh các hiện tượng, hoạt động nêu trên đồng thời xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật (nếu có) theo thẩm quyền.

Bộ cũng yêu cầu UBND TP Hà Nội phải báo cáo kết quả kiểm tra, biện pháp chấn chỉnh và xử lý vi phạm về Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, đến nay, kết quả kiểm tra vẫn không được công bố công khai.