Thảo luận về quản lý quỹ đầu tư bất động sản tại Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam diễn ra tại Hà Nội sáng nay (2/5), chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực cho hay, câu chuyện về quỹ đầu tư bất động sản đã manh nha từ năm 2012.

"Với quỹ đầu tư bất động sản, thị trường bất động sản sẽ minh bạch hơn, việc phát triển nhà ở sẽ phát triển mạnh trong thời gian tới. Tuy nhiên, thuế và niềm tin vẫn là hai vướng mắc lớn trong việc vận hành quỹ bất động sản", ông Lực phát biểu.

Theo ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban chứng khoán nhà nước, cơ sở pháp lý của quỹ đầu tư bất động sản đã có quy định từ năm 2012 nhưng đến 2016 cơ quan quản ý mới đồng ý cho quỹ của Techcombank với vốn khoảng 50 tỷ đồng thành lập. Quỹ này chủ yếu đầu tư vào bất động sản nhưng do nguồn tiền khó, việc đầu tư vào các dự án tương đối khó khăn.

Ông Nguyễn Trần Nam - nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam cho rằng, quỹ đầu tư bất động sản là hướng cân bằng dòng vốn trong bối cảnh thị trường bất động sản có xu hướng giảm sút.

Vị chuyên gia này đánh giá, thị trường đang giảm sút theo hướng sức mua của người dân mạnh nhưng hàng hóa không có bởi 2 năm nay, các thủ tục cấp phép bị siết chặt, người dân chuyển sang mua đất nền. Trong quý I/2019, tỷ lệ hấp thụ đạt 90%.

Trong khi đó, tín dụng vào bất động sản bị siết chặt và giảm mạnh. Tổng dư nợ vào bất động sản chỉ hơn 500.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng nhỏ.

"Trước đây, tăng trưởng dư nợ tín dụng trong ngành bất động sản cao hơn tốc độ trung bình, đạt 18% vào năm 2016, trong khi thị trường chung chỉ 12%. Đến năm 2017, con số này lại ngược lại. Dòng tiền vào bất động sản giảm mạnh", ông Nam nói.

Ông Nam nhấn mạnh: "Quỹ là hướng cân bằng dòng vốn nói chung, trong đó có thị trường bất động sản. Tuy nhiên, về khung pháp luật, các quy định chưa thúc đẩy hình thành và hoạt động quỹ. Trong khi đó, lý do dân không đầu tư vào các quỹ là do gửi ngân hàng an toàn hơn, thực tế nhiều quỹ có mức độ rủi ro cao. Nhà nước nên miễn thuế cho quỹ này, nên đánh thuế cho những người được chia cổ tức theo mô hình của Thái Lan, Indonesia để thu hút người dân đầu tư thay vì gửi tiết kiệm".

Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng cũng nhắc tới hình thành ngân hàng tiết kiệm nhà ở theo mô hình của Đức, Séc nhằm mang lại nhiều lợi ích cho người nghèo, người có thu nhập trung bình... Đồng thời, đề xuất sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Thông tư 36 trong vốn ngắn hạn cho vay dài hạn, khoản 3 điều 8 Nghị định 20 do ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của doanh nghiệp. 

Về phía công ty quản lý quỹ, bà Dương Trần - đại diện VinaCapital cho rằng, ngoài vấn đề về thuế, chuyển nhượng cũng là rào cản khiến quỹ đầu tư bất động sản khó phát triển.

"Với quy định, nhà đầu tư rót vốn 13-30% vào quỹ bất động sản mất 6 năm để chuyển nhượng. Thời gian được phép chuyển nhượng dài khiến các nhà đầu tư không mặn mà rót tiền vào quỹ này", đại diện VinaCapital cho hay, đồng thời kiến nghị nên áp dụng thời gian hạn chế chuyển ngượng để kích thích nhà đầu tư và thời gian khoảng một năm là phù hợp.

"Bên cạnh đó, giới hạn vay cũng gây khó khăn cho việc vận hành quỹ bởi giới hạn vay của quỹ đầu tư bất động sản là 5% trên tổng giá trị tài sản ròng. Đây là giới hạn vay khiêm tốn, trong khi vốn chủ sở hữu lên đến 15%. Do đó, giới hạn vay cần phải lên đến 15%", bà nói thêm.