Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có công văn gửi thủ tướng, đề xuất những phương án, giải pháp trong công tác quản lý, vận hành, sử dụng nhà ở chung cư và những vướng mắc, bất cập cần được tháo gỡ.
Theo HoREA, TP.HCM hiện có 1.367 nhà chung cư với 141.062 căn hộ (tăng gấp 2 lần so với năm 2009 và gấp 5,5 lần so với năm 1975), với tổng diện tích sàn xây dựng là 10.645.970 m2, diện tích bình quân căn hộ là 75 m2. Tỷ lệ căn hộ chung cư chiếm tỷ trọng 8,4% tổng số nhà ở trên địa bàn thành phố và đang có xu thế tăng mạnh trong quá trình đô thị hóa.
Chỉ trong khoảng 5 năm trở lại đây, căn hộ chung cư chiếm tỷ trọng 24,6% tổng số nhà ở xây dựng mới (trong khi tỷ lệ này ở các giai đoạn trước đây chỉ chiếm từ 3-10%).
Tình hình tranh chấp tại các nhà chung cư có biểu hiện gia tăng do xu thế phát triển ngày càng nhiều nhà chung cư và do các tầng lớp nhân dân đô thị đang có xu thế lựa chọn sinh sống tại căn hộ chung cư. Toàn TP.HCM có khoảng 105 chung cư đang có tranh chấp ở các mức độ khác nhau, trong đó, có 9 chung cư có tranh chấp gay gắt, phức tạp.
Những vấn đề tranh chấp gồm: tranh chấp về quỹ bảo trì nhà chung cư; dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư; chậm tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu, bầu Ban quản trị chung cư; tranh chấp phần sở hữu chung trong chung cư (nhà để xe, phòng sinh hoạt cộng đồng, các diện tích có thể kinh doanh cho thuê...); về chất lượng xây dựng chung cư, chất lượng thiết bị, công trình phòng cháy chữa cháy.
Một số chủ đầu tư không bàn giao nhà đúng cam kết tiến độ; không làm "sổ đỏ" kịp thời cho người mua nhà thậm chí kéo dài nhiều năm. Một số chủ đầu tư đã thế chấp căn hộ và dự án cho ngân hàng mà không giải chấp, mà không được người mua nhà đồng ý hay đã đưa dân vào ở khi chưa đủ điều kiện nghiệm thu hoàn thành công trình, không đảm bảo an toàn.
Vướng mắc trong quản lý nhà chung cư cũng được HoREA chỉ ra như ban quản trị chung cư chưa được cấp con dấu; vướng mắc về chủ tài khoản của Ban quản trị chung cư; vướng mắc về việc đóng góp kinh phí bảo trì đối với các chung cư được thực hiện trong giai đoạn Luật Nhà ở 2005 có hiệu lực do không rõ ràng.
Vướng mắc về tiêu chuẩn thiết kế, diện tích tối thiểu căn hộ nhà chung cư thương mại; Quy chuẩn về loại hình shophouse, officetel, serviced apartment trong khối nhà chung cư.
Đáng lưu ý, theo HoREA, có hiện tượng phần tử ngoài xã hội tìm cách chui vào Ban quản trị chung cư để trục lợi cá nhân, làm thiệt hại đến lợi ích của cư dân, với thủ đoạn mua căn hộ nhỏ nhất, vận động để được bầu làm Trưởng ban quản trị, sau đó thực hiện hành vi trục lợi, có cả trường hợp bán lại căn hộ chung cư mà cư dân không hay biết, thậm chí từ bỏ vị trí Trưởng ban quản trị sau khi đã trục lợi xong.
Để giải quyết những vướng mắc, tranh chấp tại nhà ở chung cư, HoREA kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét thực hiện nghiêm biện pháp cưỡng chế buộc chủ đầu tư phải bàn giao quỹ bảo trì chung cư cho ban quản trị có biện pháp yêu cầu đơn vị quản lý, vận hành chung cư chứng minh năng lực tài chính.
Đồng thời quy định chặt chẽ trách nhiệm của chủ đầu tư phải bàn giao nhà, làm "sổ đỏ" cho người mua nhà đúng cam kết hợp đồng.
HoREA đề nghị quy định chặt chẽ trách nhiệm của chủ đầu tư phải bàn giao nhà, làm "sổ đỏ" cho người mua nhà đúng cam kết theo hợp đồng; có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp chủ đầu tư thế chấp căn hộ và dự án cho ngân hàng mà không giải chấp, mà không được người mua nhà đồng ý cũng như xử lý các chủ đầu tư đưa dân vào ở khi chưa đủ điều kiện nghiệm thu hoàn thành công trình, không đảm bảo an toàn.
HoREA đề xuất cơ quan chức năng phối hợp với Bộ Công an để thực hiện công tác cấp con dấu cho ban quản trị chung cư theo quy định của Luật Nhà ở 2014, tạo điều kiện để thực hiện chức năng, nhiệm vụ.
Bộ Xây dựng cần sớm ban hành tiêu chuẩn thiết kế, diện tích tối thiểu căn hộ nhà chung cư thương mại, sớm ban hành quy chuẩn về loại hình shophouse, officetel, serviced apartment trong khối nhà chung cư.
Hiệp hội cũng đề nghị Bộ Xây dựng xem xét đề xuất xây dựng Luật Chung cư để đáp ứng yêu cầu phát triển chung cư trong những năm tới.