- Yếu tố bản thân: Do xuất thân gia đình nhà nông, bản thân mình vốn dĩ thích cây cối, thích cái bóng mát của cây, cái trong của nước, thích sản vật của cây cối: trái cây, khoai, sắn...nhiều người ở thành phố mua đất vườn bỏ không hoặc cho người khác làm. Nhưng bản thân mình vẫn trồng cấy cây cối trên đất. Cho dù không bán được thì vẫn là một nguồn cung cấp sản phẩm sạch cho gia đình. Chỉ cần có người làm và quản lý. Ngoài ra khi mua một mảnh đất, mình thích làm gì đó với nó (trồng cấy, chăm sóc, về thăm, hưởng thụ, trải nghiệm) hơn là để đó không làm gì rồi bán (mặc dù có lời).

- Phù hợp tài chính: Do mình ít tiền, nhưng vẫn mua được đất với loại đất này. Đất vườn có đủ loại và diện tích để mình chọn mà những loại BĐS khác khó đa dạng bằng và thường giá cao. Để mua được một căn nhà hay đất nền để xây nhà thì hiện nay dù ở đâu cũng phải tiền tỷ. Trong khi đất vườn chỉ cần vài trăm là có thể mua. Trường hợp ngoại lệ đất vườn VIP ở vùng ven Sài Gòn như Q9, Nhà Bè… giá vài chục tỷ là bình thường.

- Nguồn cung: Với sự đô thị hóa và phát triển hạ tầng hiện nay, diện tích đất vườn ngày bị thu hẹp (tức cung ngày càng ít) trong khi các sản phẩm đất ở, nhà ở, công nghiệp ngày càng tăng (cung lớn). Các chủ đầu tư dự án nhà ở chủ yếu mua đất nông nghiệp chuyển đổi sang đất ở. Nhà nước làm hạ tầng, diện tích đất vườn bị thu hồi rất lớn (như sân bay Long Thành, các tuyến đường cao tốc). Trong khi đó đa số dân số VN nói chung và ở các tỉnh nói riêng vẫn làm nông nghiệp hoặc dựa cơ bản vào đất vườn để làm sự an tâm bên cạnh làm những việc khác. Thế nên người dân ở những vùng bị thu hồi đất nhiều như Long Thành hay có sốt đất như Bảo Lộc thì họ lấy tiền từ bồi thường, bán đất giá cao để mua đất tiếp ở những nơi giá thấp hơn như Đăk Nông, Đăk Lăk, Bình Thuận...VN cũng chưa có nền nông nghiệp công nghệ cao như Israel, do đó vẫn cơ bản dựa vào đất để sản xuất.

- Thu nhập từ đất vườn: Với sự phát triển và mở cửa xuất nhập khẩu của đất nước, cùng với con người từ xưa đến nay đều cần ăn uống và ngày càng nhu cầu cao hơn về các sản phẩm từ nông nghiệp, thì đất vườn ngày càng có thu nhập tốt hơn so với trước đây. Các mảnh đất 1ha cho thu nhập hàng trăm cho tới hàng tỷ đồng không còn là hiếm (rau hoa Đà Lạt, Sầu Riêng...). Hoặc chí ít đủ để trả dần nợ.

- Nghỉ dưỡng hoặc du lịch: Đất vườn không chỉ để trồng cây cối, mà còn có thể làm nghỉ dưỡng hoặc kết hợp du lịch trải nghiệm, farm stay, vườn cây sông nước cho người thành phố hoặc nước ngoài. Hoặc đơn giản là bản thân và gia đình về nghỉ ngơi khi rảnh (Nhất là những mảnh có view đẹp hoặc có nhiều thứ chơi). Nếu so với những lô đất nền được phân lô theo m ở các tỉnh được quảng cáo là nghỉ dưỡng mà mình thấy đa số diện tích nhỏ, chả có gì để có thể chơi và view cũng không có gì đặc sắc, ngoài làm một căn nhà, mà giá bán cực cao thì mình sẽ chọn những mảnh đất vườn rộng (từ vài sào trở lên) với cây cối, hoa trái, nước non, view đẹp với giá rẻ hơn nhiều...sẽ tuyệt hơn nhiều.

- Nơi ở: Đất vườn vẫn có thể làm nhà ở. Ở các tỉnh, trong thửa đất vườn thường có một ít đất thổ cư sẵn do trước đây các hộ gia đình được công nhận hạn mức đất ở. Hoặc nếu phù hợp quy hoạch (hồng) vẫn có thể chuyển một phần qua đất ở để làm nhà (mà ở các tỉnh dọc theo các tuyến đường thì thường có màu hồng). Hoặc thậm chí về mặt thực tế từ trước đến nay, người dân ở các vùng quê vẫn làm nhà trên đất nông nghiệp của mình không sao cả.

- Tính thanh khoản: Đất vườn cũng theo giá thị trường khu vực. Khi sốt đất vẫn lên theo, mặc dù không tăng cao đột biến như đất ở, đất nền, thương mại dịch vụ. Đất vườn tăng từ từ. Tuy vậy khi thị trường bị đứng, thì đất vườn vẫn có tính thanh khoản cao hơn. Do có yếu tố nguồn thu, người dân địa phương vẫn mua nếu giá hợp lý. Còn đất nền phân lô chủ yếu chỉ dân đầu tư mua. Nhà ở thì nếu không ở mặt tiền buôn bán thì ở quê nhu cầu không cao hoặc nguồn thu thường xuyên không cao.

Đất vườn khi bị thu hồi thường có giá rất thấp. Tuy nhiên tới đây khi luật đất đai sửa đổi theo nguyên tắc giá thị trường thì các mảnh đất vườn cũng sẽ không còn quá lo lắng. Mà thực ra khi nếu bị thu hồi, thì đất nào cũng thiệt hại như nhau thôi. Nhiều khi nhà ở, đất ở giá trị thu hồi có khi còn bị thiệt hại hơn do mua giá cao, giá trị công trình xây dựng còn lại bị định giá thấp.

- Một nơi trở về: Khi có biến cố về thế giới, xã hội (chiến tranh, dịch bệnh..) hay biến cố về gia đình (bể nợ, mất việc làm, stress cần nơi để tĩnh tâm..) thì đây là nơi phù hợp (thay vì chỉ có một nền đất trống, một căn nhà). Trở về nơi đây, vừa có việc làm trên đất và nguồn lương thực, nguồn thu đủ ăn, vừa là nơi thư thái cần thiết của một thời gian cần dừng lại. Thực tế có nhiều bạn sau một thời gian làm ở thành phố không trụ lại được, hoặc chán thành phố đã trở về quê làm vườn. Đất vườn vẫn là chỗ dựa cho các bạn này...

(Đỗ Thanh Lam)